ÇİN'DEKİ VİRÜS KÜRESEL EKONOMİYE NASIL ZARAR VERİYOR?
Çin, 80'den fazla insanın ölümüne sebep olan yeni bir virüsle (coronavirüs) mücadele ediyor. Dünya Sağlık Örgütü, küresel çapta olmasa da, Çin için acil durum uyarısı yaptı.
Geçen hafta paylaştığımız haberde de coronavirüs'ün piyasaları ciddi anlamda etkilemeye başladığını aktarmıştık.
Kaçınılmaz olarak bu virüsün ekonomik sonuçları olacaktır. Fakat sorulması gereken şu: virüs ne kadar şiddetli ve ne kadar uzağa yayılabilir?
Virüsün Ekonomik Etkileri Nedir?
Etkinin hangi şekli alacağını anlamak için uzmanlar 2002-2003 yıllarında Çin'de de başlayan ve SARS olarak bilinen şiddetli akut solunum yolu hastalığının patlak vermesiyle ortaya çıkan ekonomik hasara bakmak bazı ipuçları verebilir.
Çin'de halihazırda ekonomik bir hasar var. Ülkenin bazı yerlerinde, birçok insanın seyahat ettiği bir zamanda (Çin Yeni Yılı) seyahat kısıtlamaları getirildi. Yani turizm konusunda Çin zaten büyük bir sıkıntı içinde.
Eğlence ve hediye harcamaları da bu durumdan etkilendi. Çoğu insan virüs kapma tehlikesi nedeniyle evlerinden çıkmayarak eğlence yerlerine gitmiyor, aktivitelere katılmıyor ve yaptıkları tatil planlarını iptal ediyor.
Virüsün etkisi, Wuhan'ın önemli bir ulaşım merkezi olması sebebiyle büyüyüp yayılıyor. Seyahat kısıtlamaları endüstriyel tedarik zincirlerini de etkiledi. Bazı teslimatlarda problemler, gecikmeler ve fiyat artışları görülmeye başlandı.
İnsanların işe gidememesi veya gitmek istememesi nedeniyle de iş kayıplarına bağlı olarak ekonomik sorunlar görülmeye devam edecektir. Ayrıca, sağlık sigortaları (kamu ve özel) ve hastalar tarafından karşılanan tedavilerin doğrudan finansal maliyeti de var.
Çin dışında da birçok şey hastalığın yayılmasında etkili olabilir. Başka yerlerde salgın görülürse ve virüs farklı bölgelere yayılırsa virüsün etkilerini yüksek ölçüde hissedebiliriz. Bu etkilerin kapsamı, büyük ölçüde virüsün ne kadar kolay bulaşabilir olduğuna ve enfekte olanlar arasındaki ölüm oranına bağlı olacaktır. Şimdiye kadar pek çok insan, istisnalar olsa da, tam iyileşme sağladı.
Ekonomik sorunlar, finansal piyasaların durumundan kolayca etkileniyor. Trader'ların geleceğe dair görüşleri, beklentileri ve tahminleri çerçevesinde finansal piyasalarda görülen değişmeler ekonomik sorunları şekillendiriyor.
Çin'deki borsalar için bazı olumsuz sonuçlar görülse de yine de çok büyük problemler yaşanmadı. Örneğin, Şangay Kompozit Endeksi 6 ay öncesine göre hala daha yüksek seviyelerde.
İlaç Sektörü Kazanıyor
İlaç sektörünün bu durumdan istifade ederek kazanması yüksek bir ihtimal. Hastalık için öncelik semptomların azaltılması. Uzun vadede ise virüse karşı bir aşı geliştirilebilir. Johnson & Johnson'dan Paul Stoffels, ekiplerinin bir aşı üzerinde çalıştıklarını açıkladı ve yaklaşık bir yıl içinde aşının üretilebileceğini düşündüğünü dile getirdi.
Bununla birlikte, virüse karşı korunmak için cerrahi maske ve eldivenlere olan talep arttı. Çin'de ilaç ve koruyucu ekipman üreten sektörlerin hisselerinde bazı fiyat artışları görüldü.
Yeni salgınla ilgili rehber ve ders niteliği taşıması gereken şey 2002-2003 yıllarındaki SARS salgınıdır.
Bir tahmine göre, coronavirüs salgını küresel ekonomide 40 milyar dolar (30,5 milyar euro) zarara yol açacak.
Kaynak:
https://www.bbc.com/news/business-51239745