ÇOCUKLARINIZA EKONOMİYİ NASIL ANLATIRSINIZ?
Çocuklar “Ekonomi nedir?” diye sorabilirler. Ekonominin iyi veya kötü durumda olduğunu haberlerden ya da büyüklerinden duyabilir, ancak bunun tam olarak ne anlama geldiğini merak ediyor olabilirler. Ebeveynler için cevaplaması zor bir soru olabilir fakat neyse ki, çocuklara ekonomi hakkında temel bir anlayış vermek için uzman bir ekonomist olmak zorunda değilsiniz.
Ekonomik anlamda aşırı stresli olduğumuz bu dönemde, ekonomi sorunlarını mutfak masasının dışında bırakmak oldukça zor olabilir. Kredi, okul harcı, emeklilik ve günlük masraflarla ilgili kaygılar birçok aileyi etkisi altına almış durumda. Çocuklar ise çoğu zaman para hakkında sadece duydukları kadarıyla bilgiye sahip. Okullarda paranın ne olduğu ya da ekonominin -basitçe- bir anlatımı pek yapılmadığından ebeveynlerin "paramız yok, oyuncak alamayız, ay sonunu getiremedik" veya "elindeki parayla istediğini alabilirsin" gibi sözleri üzerine hane halkındaki ekonomik gerginliğin ya da rahatlığın farkına varırlar.
BASİT BİR DİLLE EKONOMİYİ ANLATMAK
Ekonominin iniş ve çıkışlarının ailenizi ve arkadaşlarınızı kişisel olarak nasıl etkilediğini tartışmak iyi bir yaklaşım olabilir. Çok fazla teknik olmamak, aşırı iyimser veya karamsar görünmemek de iyi olacaktır. Ancak, çocuklarınıza ekonomik haberlerin gerçek dünyada nasıl etkili olduğu hakkında verebileceğiniz bazı örnekler de bulunuyor:
"Kötü bir ekonomi şu anda çok fazla para harcamamamız gerektiği anlamına geliyor. Yalnızca ihtiyacımız olan şeyleri satın almalı ve ekonomimiz iyileşene kadar paramızı tutumlu kullanmalıyız."
"İyi bir ekonomide, çoğu insan bir iş bulabilir, bu sayede çocuklarını tatile çıkartabilir ve yiyecek, ev gibi ihtiyaçları satın alabilir."
"Ekonomi şu anda kötü, bu yüzden birçok insanın iş bulması zor. İşsizlik yüksek ama çalışabilmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Fakat ekonomi düzelene kadar iş bulamayabilirler."
"Satın almak istediğimiz şeyin fiyatı gün geçtikçe artıyor. Bu yüzden ürünü az miktarda mı satın alacağımıza yoksa fiyatın düşmesini mi bekleyeceğimize karar vermek zorundayız."
FİNANSAL KAYGILAR ÇOCUKLARA NASIL ANLATILIR?
Finansal kaygılar, bir hanenin genç üyeleri üzerinde yıkıcı ve uzun vadeli bir etki gösterebilir. Faturaları ödeyememek ya da akrabalara taşınmak zorunda kalmak gibi ekonomik problemler, ebeveynlerin stresinin artmasına neden olur. Ebeveynler daha sonra çocuklarındaki hayal kırıklıklarını giderebilir veya bu konudan tamamen geri çekilebilir. Ebeveyn desteği görmeyen çocuklar okulda olumsuz davranışlar sergileyebilirler.
Ebeveynler ve çocuklar arasındaki açık iletişim sağlıklı bir ilişkinin temelidir. Bu nedenle ebeveynler olarak çocuklarınızı fazla zorlamamalısınız. Onları eğiterek ev ekonomisini anlamalarını sağlayabilir ve kendinizi daha iyi ifade edebilirsiniz. Bunu yapmak için aşağıdaki ipuçlarına göz atmanız sizin için faydalı olacaktır.
Öncelikle sorunları çocuğunuzun yaşına göre ele almalısınız. Küçük bir çocuğa ailenin maddi durumu hakkında söyledikleriniz, bir ergene söylediklerinizden farklı olmalıdır. Çünkü küçük çocuklar finansal durumu gerçekten çok daha abartılı yorumlayabilir. Haberlere ve evdeki finansal konuşmalara daha fazla maruz kalan daha büyük çocuk ve gençler, ekonomi ve para hakkında konuşmanın güven verici olduğunu görebilirler.
Kaygılarınızı nasıl ifade ettiğinize dikkat edin. Unutmayın, yetişkinler konuşurken çocuklar kulak misafiri olabilir. Bu yüzden yalnız olmadığınızdan emin değilseniz, kelimelerinizi dikkatlice seçin. Çünkü çocuklar duyduklarını tamamen kabul edip ona göre davranırlar. Ayrıca konuşmalarınızı çocuğunuzun yaşına uygun tutun. Çocukların yetişkinler kadar deneyime sahip olmadıklarını unutmayın. Çocuklarınızla konuşmak ve onlardan düşüncelerini ve fikirlerini almak, yanlış anlamaları gidermeye, endişelerini hafifletmeye ve streslerini azaltmaya yardımcı olacaktır.
Finansal krizi, çocuğunuzun maddi şeyler hakkındaki beklentilerini yönetmek için bir fırsat olarak kullanabilirsiniz. Çocukların ekonominin anlamını kavramalarının en iyi yolu, finansal işlem yapmalarını sağlamaktır. Çocuğunuza nasıl para kazanabileceğinizi gösterin. Onlara tasarruf etmeyi, nasıl bütçe çıkarılacağını ve büyük paraların nasıl kazanılacağını öğretin. Bu, ekonomik karar vermenin önemini ilk işlerine başlamadan ve gerçek dünyadaki ekonomi hakkında öğrenmeye başlamadan önce öğrenmelerinde yardımcı olur. Çocuğunuza parayı nasıl idareli kullanacaklarını ve kendi harçlıklarından nasıl tasarruf yapabileceklerini birçok şekilde öğretebilirsiniz. Örneğin, alışveriş yaparken almak istedikleri küçük ürünler için kendi harçlıklarından ödeme yapmalarını sağlayarak işe başlayabilirsiniz. Bunu yaparak ellerindeki parayı tutumlu kullanmayı öğrenirken paraya dair de bilgi sahibi olacaklardır. Ek olarak okullarda çocuklar için düzenlenen etkinliklerde çocuğunuzun yer almasını sağlayarak üretim yapmalarını sağlayabilir ve emeklerinin karşılığını alarak paranın nasıl kazanıldığını açıklayabilirsiniz.
Bazı oyunlar ekonominin nasıl çalıştığını gösterirken çocukların eğlenmesini de sağlayan ekonomik sistemlere sahiptir. Oyunlar, satın alma ve satma seçeneklerine sahiptir ve bir oyuncunun başarısı, kısa vadeli kazanımları uzun vadeli hedeflerle dengeleme yeteneklerine ve eldeki kaynaklardan en iyi şekilde nasıl yararlanabileceklerine karar vermelerine bağlıdır. Minecraft, Stardew Valley gibi oyunların yanında çocuklara para ve kaynakları nasıl yöneteceklerini gösteren başka birçok çevrimiçi ve kutu oyunları da var. Böylece çocuğunuz ekonomi ve kriz yönetimi yapmayı eğlenerek öğrenebilir.
Çocuklarımızın nasıl bir gelecek görmek istedikleri konusunda kendilerini bulmalarında onlara yardımcı olmalıyız. Bu yolda ekonominin payı oldukça büyüktür. Bu nedenle, çocuğunuzun elindeki kaynakları nasıl kullanacağını öğretmeniz onun geleceğine yapacağınız iyi bir yatırımdır. Ayrıca paranın sadece kişisel olarak değil, aynı zamanda yardım etmek için de kullanıldığını öğretin. Mesela ihtiyaç sahibi bir kişiye maddi yardım yapmayı, sokaktaki bir hayvana mama almayı nasıl aşılayabileceğinizi düşünün. Belki yakınınızda bulunan bir ihtiyaç sahibi için çocuğunuzla birlikte yiyecek satın alabilir veya parktaki bir kediye mama ve su alarak besleme yapabilirsiniz. Bu davranışlar, çocukların empati yeteneğini geliştirirken bir yandan da ekonomik kaynakları nasıl verimli kullanacaklarını da öğretir. Böylelikle büyüdüklerinde faydalı ve bilinçli bireyler olarak ekonomiye olumlu katkıda bulunabilirler.
Kaynaklar:
apa.org
thebalance.com