BITCOIN FORK NEDİR?

Muhtemelen geliştirilen ilk kripto para birimi olan Bitcoin'in ne olduğunu ve nasıl işlediğini hepiniz biliyorsunuzdur. 2009'daki çıkışından bu yana, Bitcoin'in değeri büyük ölçüde arttı ve tabiri caizse dallanıp budaklanarak -çatallanarak-  da gelişmeye devam ediyor.

Fork (çatal) kavramı ve ilgili teknolojiler aslında son derece karmaşıktır. Fakat Bitcoin forku hakkında yapılabilecek en kolay açıklama şu olabilir:

"Bitcoin fork, Bitcoin blockchain kodunun kopyasının alınıp üzerinde değişiklikler yapılmasıyla yeni bir kurallar seti oluşturulmasıdır."

Fork Neden Yapılır?

Bitcoin daha popüler hale geldikçe, üzerine inşa edildiği blockchain teknolojisi de bir o kadar yavaşladı. Bu durum, kripto para sisteminin güvenilmez ve işlem ücretlerinin daha yüksek hale gelmesine sebep oldu. Bu yavaşlama büyük bir problem olduğu için Bitcoin'in bir çözüm üretmesi gerekiyordu. İşte çatallar burada devreye giriyor.

Çatallar, orijinal üründen ödün vermeden Bitcoin platformu içinde farklı bir geliştirme yapısının denenmesine izin verir. Bitcoin fork, farklı satın alma fırsatlarına da izin verir. Farklı amaçlara hizmet eden birçok bitcoin çatalı bulunur. Genel olarak baktığımız zaman 2 tip çataldan söz edebiliriz: soft (yumuşak) ve hard (sert) fork.

Soft Fork

Soft fork (yumuşak çatal), para birimi değişiminden ziyade Bitcoin protokolünde yapılan değişiklikleri içerir.

Yumuşak çatal ile sert çatal arasındaki en büyük fark, yumuşak çatalın geriye uyumlu olmasıdır. Yani soft fork'ta blockchain üzerinde küçük değişiklikler yapılır. Bu da şu demek: uygulanan yeni protokol ve işlemler, sistemdeki hem eski hem de yeni nodlar tarafından tanınabilir. Fakat hard fork'ta durum böyle değildir.

Hard Fork

Sert çatallar, Bitcoin'in orijinal sürümünden tamamen bağımsız olarak oluşturulmuş yeni sürümleridir. Hard fork sonrasında Bitcoin ile yeni türdeki bitcoin arasında herhangi bir işlem veya iletişim gerçekleşmez. Her ikisi de birbirinden farklıdır ve değişimleri kalıcıdır.

Bunun anlamı, eğer eski Bitcoin yazılımını çalıştırıyorsanız, artık daha yeni yazılıma yükseltilen kullanıcılarla etkileşime giremeyeceksiniz demektir. Bu temel olarak iki tür para birimi yaratır, ancak birbirleriyle değiş tokuş edilemezler.
Çatalları bir şirkette bulunan farklı departmanlara benzetebiliriz. Nasıl ki bir şirkette insan kaynakları bölümü, bilgi işlem bölümü gibi birçok departman bulunuyorsa hard fork işlemi gören yeni kripto paralar da şirketin (burada şirket Bitcoin) departmanları gibidir. Örnek olarak Bitcoin Cash ve Bitcoin Gold'u verebiliriz. Bu kripto paralar, Bitcoin ailesi içinde bulunan ayrı kripto para birimleridir ve hepsi farklı kurallarla bağımsız olarak çalışırlar. Hepsi kripto para birimidir, ancak orijinal Bitcoin ile aynı şey değillerdir.

Diğer Bitcoin Hard Fork'ları:

Bitcoin Diamond: 24 Kasım 2017
Super Bitcoin: Aralık 2017
Bitcoin Atom: 24 Ocak 2018
Bitcoin Core: 20 Ekim 2017
Bitcoin God: Aralık 2017
Bitcoin Private: 28 Şubat 2017

Bitcoin'in farklı hard fork'ları çok çeşitli fiyat ve hedeflere sahiptir.

Yatırımcılar Çatallardan Nasıl Faydalanabilirler?

Yatırımcılar kesinlikle çatallardan yararlanabilirler ve bunu yapmanın birkaç yolu vardır. Birincisi “airdrop” olarak adlandırılır. Airdroplar, mevcut bir kripto para biriminin hard fork'undan yeni bir kripto para birimi oluşturulduğunda ortaya çıkar. Böylece, yatırımcılar hard fork kripto para birimlerine sahip olduklarında “ücretsiz” para alabilirler. Örneğin, Bitcoin Cash çıktığı zaman Bitcoin'e sahip olan herkes eşit sayıda Bitcoin Cash parası da aldı.

Ayrıca hard fork ile oluşturulan yeni kripto para birimlerine yatırım da yapabilirsiniz. Varsayımsal olarak, bu yatırımdan kar elde etmeniz olasıdır. Örneğin, Litecoin'e yatırım yapan ve hard fork işlemi görmesinin ardından da kazanımlarını tutmaya devam edenler çok fazla para kazandılar.

Yatırımcılar soft fork'lardan da yararlanabilirler çünkü çoğu zaman sahip oldukları kripto para birimlerini soft fork ile daha güçlü hale getirirler. Daha güçlü kripto para birimleri, karşılaşılabilecek sorunlara karşı daha iyi yanıt verme ve dirençli olma eğiliminde olurlar. Bu da yatırımcılar için her zaman iyi bir şeydir.

Çatalların Dezavantajları

Hem hard fork hem de soft fork olumlu sonuçlar verme eğiliminde olurlar. Bununla birlikte, bazen çatallar çok fazla drama yaratabilir ve madenciler ile geliştiriciler arasında belirli kripto para birimleri arasında kavgaya veya tartışmaya sebep olabilir. Bunun en iyi örneği, Bitcoin Segwit2X hard fork'u. Segwit2X, 2017 yılında çıktığında Bitcoin topluluğunu tamamen ikiye bölmüştü ve topluluk içindeki iki karşıt taraf arasında şiddetli tartışmalara yol açmıştı. Fikir birliği oluşturulmadığı için planlanan hard fork iptal edilmişti. Her ne kadar Bitcoin topluluğunda böyle tartışmalar görülse de bazen doğru kararların verilebilmesi için bu tip tatışmaların yapılması da gerekli gibi görünüyor.

Bununla birlikte yeni hard fork kripto para biriminin isminin Bitcoin'e benzer isim almasının isim hırsızlığı olduğunu düşünüyorlar. Kripto topluluğundaki birçok yatırımcı, Bitcoin Cash ve Bitcoin Gold'da durumun böyle olduğuna inanıyor. Bitcoin Cash ve Bitcoin Gold isimlerine karşı çıkan kullanıcılar, bu isimlerin orijinal isme çok yakın olduklarını ve fikri hırsızlığına eşdeğer olduklarına inanıyorlar. Bu konudaki sıkı muhalefete rağmen, özellikle Bitcoin ile birlikte kripto para birimi endüstrisinde birçok hard fork oluşmaya devam ediyor.

Sonuç

Hem soft hem de hard fork'lar, kripto para dünyasında çok fazla tartışma yaratabilir. Bunun nedeni, çatalların değişim yaratmasıdır. Birçok kişi kripto para birimleri söz konusu olduğunda değişikliği kabul etmiyor çünkü orijinal parayı tercih etmek istiyorlar ve bu paranın orijinalliğini korumasını istiyorlar.

Ancak, kripto para endüstrisi doğası gereği yenilikçidir. Kripto dünyasında sürekli iyileştirmeler ve değişiklikler yapılır ve bunu yapmak isteyen birçok insan bulunur. Bitcoin, 2009'dan beri diğer kripto para birimlerinden çok daha uzun süredir piyasaya hükmediyor. Bu da kripto piyasasında yüksek bir güven seviyesi oluşturmuştur ve sayısız hard fork'a rağmen piyasa değeriyle bir numaralı kripto para birimi olmayı sürdürmeye de devam etmiştir.

Nihayetinde, çoğu fork pozitif değişim getirir, ancak bazıları negatif değişim de getirebilir. Kripto para piyasası büyümeye devam ettiği sürece, hem soft hem de hard fork'ların bu sektörde uzun vadeli bir özellik olarak kalması muhtemeldir.

Kaynaklar:
https://www.thebalance.com/what-is-a-bitcoin-fork-4684459
https://www.bitdegree.org/tutorials/bitcoin-fork
https://www.worldcryptoindex.com/what-are-forks