FOREX ve RİSK SEVİYELERİ

Piyasalar, yatırımın kolay olduğuna inanan yatırımcıların parasını hızlıca alabilecek bir potansiyelde. Herhangi bir piyasada yatırım yapmak son derece zorlayıcı olabilir ancak başarı, eğitim ve uygulama ile gelir.

Peki, forex yatırımı nedir ve risk barındırır mı? Bu soruların cevapları ve daha fazlası için makalemizi okumaya devam edin.

Forex Yatırımı Nedir?

Döviz piyasası veya forex (FX), dünyanın en büyük yatırım piyasasıdır ve her yıl büyümeye hızla devam etmektedir. 2010 yılının Nisan ayında forex piyasası, günlük ortalama 4 trilyon dolara ulaşarak 2007'den bu yana % 20 oranında artış gösterdi. Bununla birlikte kurlardaki dalgalanmalar neticesinde her gün bir önceki günden daha farklı bir işlem hacmi sonucuna ulaşılabilmektedir. Günlük ortalama işlem hacmi 5-6.5  trilyon dolara kadar çıkabiliyor. 2019 piyasasına göre global ölçekte günlük işlem hacmi 5.5 trilyon dolar olarak tespit edildi.

Buna karşılık, New York Menkul Kıymetler Borsası'nda (NYSE) günlük sadece 25 milyar dolarlık bir hacim görüyoruz. Döviz yatırımı, forex platformları geliştikçe daha fazla yatırımcı çekerek yatırıma daha uygun olduğunu yatırımcılara kanıtlamış oldu.

Forex piyasaları, paritelerde 7/24 işlem yapmaya izin verdiği için forex piyasası dünyanın en büyük ve en likit varlık pazarıdır. Dünyanın en büyük pazarı olmasına rağmen, hacim ve faaliyetlerin çoğundan nispeten az sayıda ( yaklaşık 20) parite sorumludur. Para birimleri, birbirlerine karşı çift olarak (örneğin EUR/USD) işlem görür ve her bir çift tipik olarak dört ondalık basamağa kadar pip cinsinden işlem görür. Döviz fiyatları, ilgili ülkelerin ekonomik durumuna, jeopolitik risk ve istikrarsızlığa, ticaret ve finansal akışlara bağlı olarak hareketlilik gösterir.

Forex Nasıl Çalışır?

Forex, elektronik olarak tezgah üstü (OTC) gerçekleştirilir. Bu, tüm işlemlerin tek bir merkezi döviz yerine dünya çapındaki yatırımcılar arasındaki bilgisayar ağları aracılığıyla gerçekleştiği anlamına gelir. Piyasa, günde 24 saat, haftada beş gün açıktır ve para birimleri neredeyse dünya genelinde her zaman diliminde ve Londra, New York, Tokyo, Zürih, Frankfurt, Hong Kong, Singapur, Paris ve Sidney'in başlıca finans merkezlerinde işlem görmektedir. Yani, ABD'deki işlem günü sona erdiğinde, forex piyasası Tokyo ve Hong Kong'da yeniden başlar. Bu nedenle forex piyasası günün herhangi bir saatinde oldukça hareketli olabilir çünkü fiyat teklifleri günün 24 saati değişim gösterir. (Forex Nedir?)

Seanslarda bir miktar örtüşme olmasına rağmen, her bir piyasadaki ana para birimleri çoğunlukla piyasa saatlerinde işlem görmektedir. Bu, belirli oturumlarda belirli döviz çiftlerinin daha fazla hacme sahip olacağı anlamına gelir.
Döviz, çeşitli büyüklükteki lotlarda işlem görür. Mikro lot 1.000 birim para birimidir. Hesabınız ABD doları olarak finanse ediliyorsa, mikro lot, temel para biriminiz olan 1.000 doları temsil eder. Mini lot, temel para biriminizin 10.000 birimidir ve standart lot 100.000 birimdir. Yani, bir paritede 1 lot, döviz kurunun sol tarafındaki birimden 100.000 adetlik bir büyüklüğü gösterir.

Pip Nedir?

Forex işlemleri çiftler halinde yapılır. Tek bir hisse senedi alabileceğiniz veya satabileceğiniz borsadan farklı olarak, bir para birimi almalı ve forex piyasasında başka bir para birimi satmalısınız. Ardından, neredeyse tüm para birimleri dördüncü ondalık basamağa kadar fiyatlandırılır. Pip (Price Interest Point) veya yüzde değeri de yatırımdaki en düşük miktardaki artışı temsil eder. Bir pip tipik olarak yüzde 1'in 1/100'üne eşittir.

Yatırıma yeni başlayan yatırımcılar genellikle mikro lotlarda para ticareti yaparlar, çünkü mikro lottaki bir pip, fiyatta sadece % 10'luk bir hareketi temsil eder. Bu da yatırımn istenen sonucu vermemesi halinde görülebilecek kayıpların kolayca yönetilmesini sağlar. Mini lotta, bir pip 1 dolar ve standart bir lottaki aynı pip 10 dolara eşittir. Bazı para birimleri tek bir işlem seansında 100 pip veya daha fazla hareket eder, bu da küçük yatırımcıya yönelik potansiyel kayıpları mikro veya mini lotlarda işlem yaparak daha yönetilebilir hale getirir.

Forex hacminin çoğunluğu, küresel hisse senedi piyasalarında bulunan binlerce hisse senedine kıyasla sadece 18 döviz çiftiyle sınırlıdır. Bu pariteler dışında işlem gören başka döviz çiftleri olmasına rağmen, en çok işlem gören 8 para birimi: ABD doları (USD), Kanada doları (CAD), euro (EUR), İngiliz sterlini (GBP), İsviçre frangı (CHF), Yeni Zelanda doları (NZD), Avustralya doları (AUD) ve Japon yeni (JPY).

Gün geçtikçe, borsa yatırımcıları forexe daha fazla ilgi duymaya başladı. Bunun nedeni ise borsaları hareket ettiren güçlerin çoğunun döviz kurlarını da etkilemesidir. Bunun arkasındaki en temel sebep de arz ve talep ilişkisidir. Eğer dünya genelinde dolara olan talep artarsa doların değeri de artar. Doların dolaşımı yükseldiğinde ise fiyatı düşer. Faiz oranları, ülkelerin ekonomik verileri ve jeopolitik gerilim gibi diğer faktörler de döviz kurunu etkileyebilecek olaylardan sadece birkaçıdır. Bu nedenle forex yatırımı çeşitli riskler barındırır.

Forex bazı riskler içerirken, birçok yatırımcı ve kurum için de değerli bir işlev sağlar. Bununla birlikte kaldıraç, sürekli dalgalanan para birimleri ve dış piyasa güçleri gibi faktörler forex yatırımcıları için işleri zorlaştıran bir ortam yaratabilirler.

Kur Dalgalanmaları

Kurlar, birçok nedenden dolayı hızlı ve sıklıkla değişebilir. Bazen, küresel çapta yaşanan bir olay (İngiltere'nin Brexit hamlesi, Trump'ın impeachment olayı gibi) veya diğer politik ve ekonomik haberlere bir tepki olarak değişebilir. Diğer zamanlarda, piyasanın kendisi kur değişikliklerini yapabilir. Kur dalgalanmaları kendi içinde aslında kötü bir durum değildir ama bir trader'ın risk yaratan bu değişiklikleri doğru bir şekilde yorumlayamaması ve tahmin edememesi yatırımcı için risk taşır.

Örneğin, USD güçlü olduğunda, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki şirketler, ucuzlayan Avrupa ürünlerini satın alabilir. Bu ürünlerin bedelini ödemek için USD'yi Euro'ya çevirirler. Kısa bir süre içinde büyük miktarlarda dolar/euro değiş tokuş edildiğinde bu, euroya olan talebi arttırır. Sonuç olarak, euronun değeri artar ve USD'nin euroya göre değeri azalır.

Forex'te Risk Seviyeleri

Para birimleri, bireysel yatırımcılar, finansal kurumlar ve uluslararası ticaret yapan şirketler tarafından işlem görür. Perakende yatırımcılar ve bankalar kar elde etmek için yatırım yaparlar ve şirketler de genellikle küresel çapta mal ve hizmet alıp satarak ticaret yaparlar.

Döviz ticareti genellikle yüksek oranda kaldıraç oranı içerir. Bu nedenle az miktarda nakit yatırımı ve belirli bir marj ile yatırımcılar çok büyük miktarda parayı kontrol edebilir. Bu da çeşitli riskler ortaya çıkarabilir. Başarılı döviz ticareti yapmanın anahtarı, bazı risk yönetimi araçlarını kullanırken temkinli yatırım yapmaktır. Acemi yatırımcılar, yatırım sermayelerini riske atmadan sanal işlemler yapmalarına izin veren bir yatırım platformunda pratik yaparak işe başlamalıdır. Olumlu sonuçlar alındığında da gerçek parayla canlı olarak forex işlemleri yapmaya başlanabilir.

Forex üzerinden yatırım yapmak büyük bir risk gerektirir, ancak bazı trader'lar kolaylıkla para kazanırlar. Peki bu riskler nelerdir ve en aza nasıl indirilebilir? Gelin birlikte bakalım:

-> Pratik yapabileceğiniz bir sanal platformda kendinizi test ederek işe başlayın. Sanal yatırımda kendinizi geliştirdiğinizi düşündüğünüzde ve kar elde etmeye başladığınızda gerçek parayla işlem yapmaya hazırsınız demektir.

-> Tek bir yatırım yerine farklı piyasalarda birkaç küçük işlem yaparak risklerinizi çeşitlendirin. Böylelikle tek yatırımda çok büyük risk almak yerine küçük yatırımlarla o yüksek riski bölmüş olursunuz. Bununla birlikte kar potansiyeliniz de artmış olur.

-> İşlem riskleri, sözleşmenin başlangıcı ile sözleşmenin imzalanması arasındaki zaman farklarıyla ilişkili bir kur riskidir. Forex ticareti 24 saat esasına göre gerçekleşir ve bu da alım satım işlemlerinden önce döviz kurlarının değişmesine sebep olabilir. Sonuç olarak, para birimleri işlem saatleri içinde farklı zamanlarda farklı fiyatlarla işlem görebilir. Bu durumda sözleşmeye girme ve sözleşme yapma arasındaki zaman farkı arttıkça işlem riski de artacaktır.

-> Potansiyel kayıplardan korunmak için stop loss emri vermeyi unutmayın. Stop loss, yatırımcıyı daha fazla zarar etmekten kurtarır ve yatırım stratejisine göre riske edeceği miktarda pozisyona limit koyabilmesine olanak sağlar ve genellikle uzun pozisyonlarla ilişkilendirilir.

-> Gerçek anlamda nasıl kullanacağınızı anlayana kadar mevcut kaldıraç oranlarını kullanmaktan kaçının.

-> Para birimlerine yatırım yapma/ticaret seçeneklerini değerlendirirken, ihraç eden ülkenin yapısını ve istikrarını da bilmek gerekir. Gelişmekte olan ve üçüncü dünya ülkelerinin çoğunda döviz kurları ABD doları gibi bir para birimine sabitlenmiş olur. Bu durumda, merkez bankaları sabit bir döviz kurunu korumak için yeterli rezervleri sürdürmek zorundadır. Para biriminde yaşanabilecek bir kriz, ödeme açığı oluşması nedeniyle para biriminde devalüasyona yol açabilir. Bunun forex yatırımı ve kurlar üzerinde ciddi etkileri olabilir.

Sonuç

Forex piyasası sürekli değişir. Riski en aza indirgemek ve yatırım karlarını en üst düzeye çıkarmak için öğrenmeye, yeni stratejileri test etmeye ve temkinli bir bakış açısına sahip olmaya çalışın.

Forex piyasası hakkında bilgi edinmek kolaydır, ancak kazandıracak yatırım stratejilerini bulmak çok fazla pratik gerektirir. Çoğu forex brokeri, başarılı bir forex yatırımcısı olmanıza yardımcı olacak stratejiler bulana kadar sanal parayla işlem yapmanıza izin veren ücretsiz bir sanal hesap açmanıza izin verirler. Stratejilerinizi ve hedeflerinizi belirledikten sonra kendi paranızla işlem yapmaya başlayarak çok iyi kazançlar elde edebilirsiniz. Yeter ki araştırın, öğrenin ve hedeflerinizden şaşmayın.

Kaynaklar:
https://www.thebalance.com/what-is-currency-trading-1344894
https://www.investopedia.com/financial-edge/0412/the-basics-of-currency-trading.aspx
https://www.forextime.com/education/forex-trading-for-beginners