GİZEMLİ BİR İŞ: GİZLİ MÜŞTERİLİK
Muhtemelen gizli müşteri olmakla ilgili birkaç şey duymuşsunuzdur. Özellikle yeme/içme mekanları gizli müşterilere bolca ihtiyaç duyuyorlar. Ülkemizde de yaygınlaşmaya başlayan bu yeni iş alanı; özellikle yemek yemek, kahve içmek, alışveriş yapmak veya normalde yaptığınız herhangi bir şeyi yapmak için para almanızı sağlıyor. Peki bu yasal bir iş mi? Kesinlikle!
Eğer kendinize bir iş arıyor veya işiniz olsa da eğlenceli ve para getiren bir deneyimin parçası olmak istiyorsanız; gezmeyi, gözlem yapmayı ve farklı markaların sunduğu ürün ve hizmetler hakkındaki deneyimlerinizi aktarmayı seviyorsanız gizli müşteri olmak tam size göre!
Bu yazıyı okuduktan sonra ücretsiz yemek yemek, yeni alışveriş deneyimleri ve birçok diğer etkinlik için nasıl para alabileceğinizi öğreneceksiniz. Başka bir deyişle, şimdiye kadarki en iyi iş hakkında her bilgiyi almış olacaksınız! Hazırsanız başlayalım:
Gizli Müşteri Nedir?
Sizi biraz tarihte yolculuğa çıkaralım: Osmanlı döneminde padişahlar halk kıyafetleri giyerek çarşı ve pazarları dolaşarak hem halkın durumunu hem de satıcıların durumunu araştırırdı. Padişahların bu gözlemciliğini bir nevi "gizli müşterilik" olarak değerlendirebiliriz.
Gizli müşteri (mystery shopper/secret shopper); satış yapan mağaza, kurum veya kuruluşlara giderek buraların sağladığı hizmeti, ürünleri ve satışları inceleyerek deneyimlerini aktaran bir gözlemcidir.
Gizli müşterinin görevleri nelerdir?
Gizli müşteri, gittiği yerin temizliğine, bakımına, kalitesine, ürünlerine ve çalışanlarına dikkat etmek zorundadır. Aslında tam anlamıyla gerçek bir müşteri gibi davranmalısınız.
Bunu bir örnekle açıklayalım:
Bir kahve zincirine gizli müşteri olarak gideceğinizi varsayalım.
Sizden cevaplamanız beklenen sorular şu şekilde olacaktır (temsili sorulardır):
-Mekanın temizliği ne durumda? Hijyen problemi var mı? Çöpler atılmış mı yoksa yerlerinde mi duruyor? Bulaşıklar ne durumda?
-Çalışanlar kahve yaparken yeterli titizliği gösteriyor mu? Kıyafetleri ve elleri temiz mi?
-Çalışanlar bir soru sorduğunuzda size güler yüzlü şekilde yeterli cevabı verebiliyorlar mı?
-Kahvenin tadı, kokusu iyi mi? Özenli hazırlanmış mı?
-Kahvenin yanında satılan aperatif veya tatlılar taze mi?
-Mekanda bulunan tuvaletler temiz ve bakımlı mı? İçeride yeterli malzeme (tuvalet kağıdı, sabun, vb.) var mı?
-Mekana gelen müşterilerin çalışanlarla ilişkisi nasıl? Memnun mu görünüyorlar yoksa problem çıkıyor mu?
...
Soruları daha da uzatabiliriz fakat genel çerçeve bu şekilde olacaktır. Siz gizli müşteri olarak tüm detayları hafızanıza kaydederek bağlı olduğunuz şirkete rapor yazarak gözlemlerinizi ileteceksiniz.
Nasıl Gizli Müşteri Olunur?
1.Dolandırıcılıktan kaçınmak için önce iyi bir araştırma yapın. Gizli (ya da "gölge") müşterilik, insanlara güvenmeyi amaçlayan güvenilmez şirketlerle dolu bir alandır. Biraz internet araştırmasıyla, hangi şirketlerin yasal ve hangilerinin yasal olmadığını anlayabilirsiniz. Yeni başlıyorsanız asla para transferi gerektiren bir işi kabul etmeyin. Bu durum özellikle Amerika ve Avrupa ülkelerinde geçerlidir. Bazı yerler sizi Western Union kapsama alanına veya benzer bir banka kuruluşuna göndererek size hatalı bir ödeme yapmanıza yol açacak bir çek verir. Aktarırsınız ama banka sonunda sizi yakalar ve ödeme yapmak zorunda kalırsınız. Aman aman, uzak durun.
2.Başka bir gelir kaynağınız mutlaka olsun. Çok az insan gizli müşteridir ve bunların çok az bir kısmı sadece bu işi yapar. Bu işlerde şirket genelde saatlik 50-200 TL arasında bir ödeme yapar. Bazen bu ödemelere gideceğiniz mağazadaki harcamalarınız da dahil edilir. Alacağınız ücret; yalnızca size değil, aynı zamanda denetleyeceğiniz mağaza/kuruma ve rekabet etmeniz gereken diğer gizli müşterilere de bağlı olarak değişir. Ağır iş yapmanızı gerektirecek işlerde (yük taşıma gibi) daha fazla ödeme alabilirsiniz. Fakat unutmayın, çok düşük ücret veriliyorsa aldatmaca bir iş olması muhtemeldir, dikkat.
Bununla birlikte finansal durumunuz konusunda tavsiyeye ihtiyaç duyuyor ve paranızı nasıl kontrol edebileceğinizi öğrenmek istiyorsanız buraya tıklayarak bilgi alabilirsiniz.
3."Bağımsız yüklenici" ile "çalışan" arasındaki farkı anlayın. Gizli müşteriler bağımsız yüklenicilerdir ve bu nedenle garantili istihdamı yoktur. Her ikisi de size para kazandıracak olsa da, uzun vadede ikisi de çok farklılardır.
*Bağımsız yüklenici; yazılı bir sözleşme veya sözlü bir sözleşme kapsamında mal veya hizmet sağlayan kişi, işletme veya kurumdur. Çalışanlardan farklı olarak, bağımsız yükleniciler bir işveren için düzenli olarak çalışmazlar.
Birey çalışansa, işçinin tazminat, sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası işverenin sorumluluğundadır. Birey bağımsız bir yüklenici ise, bu maliyetler ve vergi stopajları yüklenicinin sorumluluğundadır.
4.Bağımsız yüklenicinin görevlerini öğrenin. Sorumluluğunuzun bir kısmı, tipik olarak bir şirkete kayıt olduktan sonra gerekli olan Bağımsız Yüklenici Sözleşmesini okumak ve anlamaktır. Gizlilik ve ifşa etmeme hükümleri bu tür anlaşmalarda standarttır ve ayrıca ödeme politikaları, uyuşmazlık sorunu politikaları ve diğer çok önemli bilgileri de içermektedir. Okuyun, anlayın ve imzalamadan önce iyice düşünün.
5.Asla kimseye para vermeyin. Meşru şirketler ASLA hiçbir zaman böyle bir iş için sizden ücret talep etmezler. Bazı sahtekar web siteleri, yalan yanlış bilgiler sunarak sizden gizli müşteri olmanızı ve belli bilgiler karşılığında (iş, eğitim, vb.) ödeme yapmanızı isteyebilirler. Böyle yerlere asla güvenmemelisiniz. Özellikle konumunuza yakın yerlerde gizli müşteri arayan şirket/kurumları size ulaştıracağını vaat eden -aylık 1 dolar bile olsa!- sahtekarlara asla asla asla itibar etmeyin!
Artık hazırsınız! Güvenli firmalara başvurarak gizli müşteri olabilir ve eğlenirken para kazanabilirsiniz. Daha önce bu işi yaptıysanız bizimle deneyimlerinizi paylaşmayı unutmayın.
Kaynaklar:
https://www.wikihow.com/Become-a-Secret-Shopper
https://www.gov.uk/government/publications/mystery-shopper-scope-and-remit