FITCH RATINGS NASIL ÇALIŞIR?
Fitch Ratings, New York ve Londra merkezli uluslararası bir kredi derecelendirme kuruluşudur.
Yatırımcılar Fitch’in derecelendirmelerini yaptıkları yatırımların temerrüde düşüp düşmeyeceği ve iyi bir getiri sağlayıp sağlamayacakları konusunda bir rehber olarak kullanırlar. Fitch yaptığı derecelendirmeleri bir şirketin ne tip borcu olduğu, faiz oranları gibi değişikliklere ne kadar duyarlı olduğu gibi faktörlere dayandırır.
Fitch Kredi Notları
Moody's ve Standard & Poor's (S&P) ile birlikte Fitch, dünyanın en iyi üç kredi derecelendirme kuruluşundan biridir. Fitch derecelendirme sistemi aşağıdaki gibidir:
Yatırım notları
AAA: olağanüstü yüksek kalitede şirketler
AA: hala yüksek kalite, AAA'dan biraz daha fazla risk barındırır
A: düşük/varsayılan risk, iş veya ekonomik faktörlere karşı biraz daha savunmasız
BBB: düşük temerrüt beklentisi, iş veya ekonomik faktörler şirketi olumsuz etkileyebilir
Yatırım dışı notlar
BB: ticari veya ekonomik koşullara karşı daha hassas, temerrüt riskine karşı daha fazla güvenlik açığı, finansal esneklik var
B: aşağı yönlü mali durum, oldukça spekülatif
CCC: temerrüt olasılığı, spekülatif şiddeti yüksek
CC: temerrüt olasılığı çok yüksek, yüksek derecede spekülatif
C: temerrüte düşmüş veya temerrüt benzeri süreç başlamış, aşırı spekülatif
RD: ödeme şartıyla temerrütte
D: temerrütte, iflas
Fitch, her ülke için borç yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyetini tanımlayan bağımsız kredi derecelendirmeleri sunar. Ülkeler, kendi ekonomik, politik ortamlarının ve finansal durumlarının değerlendirilmesi için Fitch ve diğer kredi derecelendirme kuruluşlarını (Moody’s, S&P) davet ederler. Kredi derecelendirmeleri özellikle gelişmekte olan ülkeler için önemlidir. Çünkü bu notlar, uluslararası tahvil piyasalarında finansmana erişimde yardımcı olur. Dikkate alınması gereken bir faktör, şirketin derecelendirilmesi ve istikrarıdır.
Fitch Ratings Tarihi
Fitch derecelendirme sistemi 1913 yılına kadar uzanıyor. John Knowles Fitch, Fitch Publishing Company'yi kurdu. Ardından yatırım endüstrisinde kullanmak için istatistik sağladığı “Fitch Stock and Bond Manual” ı yayınladı. Fitch, istatistikleri “Fitch Stock and Bond Manual” ve “Fitch Bond Book” adı altında yayınladı. 1923'te ise günümüzde de hala kullanılan AAA'dan D'ye kadar ayrıntılı bir derecelendirme sistemi eklemeye karar verdi. 1990'da Fitch, IBCA of London ile birleşti. Bu sırada Thomas Bankwatch ve Duff & Phelps Kredi Derecelendirme A.Ş. gibi rakipler ortaya çıktı. Yıllar içinde büyüdü ve piyasadaki en büyük derecelendirme şirketlerinden biri haline geldi.
Fitch derecelendirmelerinin amacı, yatırımcılara finansal istikrar hakkında bir fikir vermek ve onlara yatırımlarının ne kadar riskli olduğu konusunda fikir sunmaktır.
Fitch Ratings’in önemini şöyle bir örnekle açıklayabiliriz:
Hayat sigortası satın almak istediğinizi düşünelim. Büyük ihtimalle de hayat sigortanız en az 20 yıllık bir süreyi kapsayacak. Eğer tam kapsamlı bir hayat sigortası yaptırırsanız 60 veya 70 yıllık bir poliçeniz de olabilir. Bizler de biliyoruz ki 70 yılda çok şey değişebilir. Mesela sigorta şirketiniz 50 yıl sonra iflas ederse ne olacak? Uzun vadeli düşününce şirket seçiminin ne kadar önemli olduğunu rahatlıkla bu örnekle görebiliyoruz.
Fitch Ratings bir şirketi değerlendirirken bazı kriterler kullanır. Bu kriterlerden bazıları finansal varlıklar, yönetim şekli, tarihsel performans vb. olarak sıralanabilir. Fitch kredi notları daha çok şirketlerin kredi kalitesini ve borçlarını ödeme yeteneğini göstermede kullanılır.
Türkiye’nin Kredi Notu
Türkiye’de ofisi bulunan tek derecelendirme kuruluşu Fitch’dir. Türkiye’nin ilk kredi notu 1992 yılında Standart&Poor tarafından verildi. S&P’nin Türkiye için kredi notu BBB – durağandı. Yıllara göre Fitch Türkiye kredi notları*:
2019’da ise Fitch Ratings, Türkiye'nin kredi notunu "BB-" olarak teyit etti, not görünümünü ise "negatif"ten "durağan"a yükseltti. Ekonomik görünümünün "negatif"ten "durağan"a revize edilmesi, Fitch'in 7 yıl aradan sonra Türkiye ekonomisi değerlendirmesinde attığı ilk olumlu yönde adım olarak dikkat çekmişti.
Kaynaklar:
https://www.investopedia.com/terms/f/fitch-ratings.asp
https://www.goodfinancialcents.com/fitch-ratings
*https://www.bloomberght.com/haberler/haber/1922415-turkiyenin-kredi-notu-karnesi