SON BITCOIN NE ZAMAN ÜRETİLECEK?
Bitcoin birçok yönden altına benzer. Altın gibi, Bitcoin de keyfi olarak oluşturulamaz. Altın bir yerden çıkarılmalıyken bitcoin de dijital yollarla çıkarılmak zorundadır (mining). Bu süreçle bağlantılı olarak Bitcoin, kurucuları tarafından altın gibi sınırlı bir şekilde tedarik edilmesi gerektiğini düşünerek belli bir miktarda üretim yapmışlardır.
Aslında, toplamda çıkarılabilecek sadece 21 milyon Bitcoin var. Madenciler bu çok sayıdaki bitcoini madencilik yaparak bitirdikten sonra, eğer bitcoin protokolü daha büyük bir kaynağa izin vermek için değiştirilmezse, elimizdeki bitcoin arzı aslında tükenmiş olacak. Bitcoin destekçileri ise Bitcoin'in sabit arzının bankalar tarafından kontrol altında tutulduğunu ve keyfi bir güven ortamı yayınlanmasına izin verilmediğini ifade ediyorlar.
Peki küresel bitcoin arzı sınıra ulaştığında ne olacak? Bu sorunun cevabını kripto para destekçileri çok merak ediyor ve bu soru sıklıkla soruluyor. Günümüze kadar yaklaşık 18 milyon bitcoin çıkarıldığı söyleniyor ve 3 milyondan daha azı şu anda dolaşımda.
Bitcoin Madenciliği
Bitcoin'in yaratılmasından bu yana çıkartılan ilk 18 milyon kadar Bitcoin ve üç milyon kadar BTC ile, bitcoin madenciliğinin son aşamalarına geldik diyebiliriz. Bu önerme doğru olsa da her anlamda doğru olarak kabul edemeyiz. Bitcoin'in büyük çoğunluğunun zaten çıkarılmış olduğu doğru olsa da, işin içine zaman girdiğinde durumun biraz daha komplike olduğunu görebiliriz.
Bitcoin madenciliği şu şekilde işler: En hızlı blok üreten ve işlemleri onaylayan kullanıcı ödül alır. Yeni bir Bitcoin üretildiğinde oluşan blokların zorluk seviyeleri artış gösterir ve bu nedenle madencilik (mining) için çok güçlü işlemcilere sahip olan bilgisayarlar gerekir. Madencilikle birlikte blockchain işlem yapmış olur ve yeni bir Bitcoin serbest kalmış olur. Mining yaparken bir nevi bulmaca çözülür. Bulmacayı ilk çözen bir sonraki bloğu blockchain'e yerleştirip ödül alır. Ödül de belli bir miktar BTC'dir. Ödül sistemi sayesinde kullanıcılar madenciliğe teşvik ediliyor.
Mayıs 2020'de beklenen halving zamanında ödül 6.25 BTC'ye inecek. Mining yapılabilecek son bitcoin çıkarılana kadar Bitcoin 4 yılda bir halving yapmaya devam edecek. Bunun anlamı, madenciler için ödül zaman içinde küçülecek ve nihai bitcoin'e ulaşmak sanıldığı kadar kısa sürede olmayacak. Hesaplamalara göre nihai bitcoinin 2140 yılına kadar çıkarılması pek olası görünmüyor.
Bitcoin Halving Dönemleri
İlk Bitcoin halving: 28 Kasım 2012 (50 BTC'den 25 BTC'ye)
İkinci Bitcoin halving: 6 Temmuz 2016 (25 BTC'den 12,5 BTC'ye)
Üçüncü Bitcoin halving: 14 Mayıs 2020'de gerçekleşeceği söyleniyor (12,5 BTC - 6,25 BTC)
Dördüncü Bitcoin halving: 2024'te gerçekleşeceği tahmin edilmektedir (6.25 BTC - 3.125 BTC)
Genel olarak grafiği de incelediğimizde, halving işleminin Bitcoin fiyatına olumlu olarak yansıdığını da ekleyebiliriz.
Bitcoin'in Sonlu Olması Madencileri Nasıl Etkiliyor?
Bitcoin arzının sınırlı oluşundan en çok ve doğrudan etkilenen kişiler Bitcoin madencilerinin kendileridir desek yanlış olmaz. Bir tarafta, Bitcoin arzı dolaşımda 21 milyona ulaştığında madencilerin aldıkları ödüllerden uzaklaşmaya zorlanacağını söyleyen protokoller bulunuyor.
Oldukça sıkı ve maliyetli bir madencilik sürecinin sonunda sağlanan ödül teşviği olmadan madencilerin Bitcoin ve blockchain ağını desteklemeye devam etmeleri beklenemez. Bu nedenle Bitcoin'in sınırlarına ulaşmasının Bitcoin açısından sarsıcı etkileri olacaktır. Madencilik sadece ekosisteme yeni Bitcoinlerin çıkarıldığı bir süreç değil, aynı zamanda merkezi olmayan blok zincirinin desteklenmesi ve sürdürülmesinin de bir yoludur. Eğer madenciler çalışmayı bırakırlarsa Bitcoin büyük olasılıkla merkezileşmeye veya tamamen çökmeye doğru gidecektir.
Son Bitcoin çıkarıldığında bile, madenciler yeni işlemlere aktif ve rekabetçi bir şekilde katılmaya ve onaylamaya devam edecekler. Bunun nedeni, her Bitcoin işleminin küçük bir işlem ücreti olmasıdır. Bu ücretler bugün blok başına birkaç yüz doları temsil ederken, blok zincirindeki işlem sayısı ve bir Bitcoin'in fiyatı arttıkça blok başına binlerce dolar veya daha fazla yükselebilir. Sonuç olarak, Bitcoin'in işlem ücretlerinin vergiler gibi değerlendirildiği kapalı bir ekonomi gibi işlev gördüğünü söyleyebiliriz.
2140 yılı yaklaştıkça madenciler, çıkarılacak olan son Bitcoin'in sadece küçük kısımlarını içerecek ödülleri almak için zaman harcayacaklar. Bitcoin ağının kendisinin şimdi ve o zaman arasında önemli ölçüde değişebileceğini akılda tutmak da bu hususta önemlidir. Sadece on yıl içinde Bitcoin'e neler olduğunu düşünürsek; hard fork, yeni protokoller, kayıt ve işleme yöntemleri gibi birçok faktör madencilik sürecini etkileyebilir. Hatta Bitcoin 2140 yılından önce bile tamamen eriyip bitebilir. Bu yüzden düşünülmesi gereken asıl konu son Bitcoin'in ardından neler olacağıdır.
Son Bitcoin'i Kim Çıkaracak?
Bu oldukça ilginç bir soru ama cevap basit:
Büyük olasılıkla hiçkimse, çünkü son Bitcoin'in 2140'ta çıkarılması gerektiğinde;
- İnsanlık yok olmuş olacak. (Olasılık değeri: % 30)
- Beyin dalgalarıyla çalışan iletişim cihazları gibi bir teknoloji ile Blockchain sistemi değiştirilecek. (Olasılık değeri: % 90)
- Bitcoin farklı bir blockchain ile değiştirildi ve giderek değersizleşerek ortadan kaybolacak. (Olasılık değeri: % 80)
- Bitcoin artık PoW kullanmayacak veya tedarik limiti yükselecek. Bu muhtemelen önümüzdeki 10-20 yıl içinde gerçekleşecek. (Olasılık değeri: % 60)
Bu tahminlere göre gidersek, bu bize son Bitcoin'in
(1-0.3) * (1-0.9) * (1-0.8) * (1- 0.6) =% 0.84 değerinde küçük bir olasılık ile bir kişi tarafından çıkarılacağını gösteriyor.*
Varolan maksimum Bitcoin miktarını artıracak bir protokol değişikliği yapılmadığı sürece (çok olası bir senaryo olduğu söyleniyor), yeni BTC'nin temini en sonunda kalıcı olarak tükenecektir. Bu olduğunda, madenciler sadece işlem ücretleriyle ödüllendirilecek ve blok işlemlerinden ödül alamayacaklar. Bu nedenle, Bitcoin'in 2140 yılına kadar güçlü bir şekilde benimsenmesini ve yaygın olarak kullanılmasını ummalıyız, aksi takdirde madencilerin gemiyi terk ettiğini görebiliriz!
Şimdi ve 2140 yılı arasında birçok şey değişebilir ve Bitcoin ağının bir yüz yıldan daha uzun bir süre hayatta kalacağının da garantisi yoktur.
Sizce 2140 yılında yukarıdaki olasılıklardan hangisinin gerçekleşmesi en olası? Cevabınızı veya farklı bir düşünceniz varsa bizimle mutlaka paylaşın.
Kaynaklar:
https://www.investopedia.com/tech/what-happens-bitcoin-after-21-million-mined
https://coincodex.com/article/2401/when-will-the-last-bitcoin-be-mined
*https://hackernoon.com/who-will-mine-the-last-mine-bitcoin-423831jz