BİLANÇO NEDİR?

Bilanço; bir şirketin varlıklarını, özkaynaklarını ve yükümlülüklerini belli zaman dilimlerinde raporlayan, getiri oranlarının hesaplanması ve sermaye yapısının değerlendirilmesi kapsamında temel bir araç görevi gören finansal tablodur.

Bilançoda bir şirketin sahip olduğu varlıkların yanı sıra hissedarların yatırımları da anlık olarak görülebilir. Temel analizde veya finansal oranların hesaplanmasında sıklıkla kullanılır.

Bilanço Ne Demek?

Bilanço, bir şirketin o andaki finansal durumunu gösteren bir tablodur. Bu nedenle uzun süre boyunca ortaya çıkan eğilimler hakkında bir fikir veremez. Yapılması gereken ise bilançonun önceki dönemlerle karşılaştırılmasıdır. Bunu yaparken aynı sektördeki diğer şirketlerde de karşılaştırılma yapılabilir.

Bilançodan elde edilen oranlar yatırımcıların o şirketin ne derece sağlıklı olduğunu anlamalarında yardımcı olur. Bu oranlar arasında borç/özkaynak oranı ve asit-test oranı da bulunur. Gelir tablosu ve nakit akış tablosu gibi finansal araçlar da bir şirketin mali durumunun değerlendirilmesi için değerli bilgi sağlar.

Bilanço 3 temel bileşenden oluşur: Varlıklar, yükümlülükler ve özkaynaklar. Gelin bu 3 bileşeni inceleyelim:

Varlıklar

Varlıklar segmentinde, hesaplar likiditelerine (nakit paraya dönüştürülme kolaylığına göre) göre listelenir. Bu varlıklar bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevrilebilen -dönen varlıklar- ve uzun vadeli olan -duran varlıklar- olarak ikiye ayrılırlar.

Dönen Varlıklar:

Nakit ve nakit benzeri likit varlıklar: Hazine bonoları, kısa vadeli mevduat sertifikaları ve sabit para birimleri.

Menkul kıymetler: Likit piyasaya sahip özkaynak ve borçlanma senetleri.

Alacak hesapları: Müşterilerin şirkete borçlu olduğu para.

Envanter: Satışa hazır olan ve maliyet/Pazar fiyatının altında satılan ürünler.

Peşin ödenen giderler: Sigorta, sözleşmeler, kira gibi önceden ödenmiş olan para.

Duran Varlıklar:

Uzun vadeli yatırımlar: gelecek yıl tasfiye edilmeyecek veya tamamen tasfiye edilemeyecek menkul kıymetler.

Sabit varlıklar: Arazi, makine, ekipman, bina ve diğer dayanıklı varlıklar.

Maddi olmayan, sabit varlıklar: Fiziksel olmayan ancak yine de değerli olan varlıklar.

Yükümlülükler

Yükümlülükler, bir şirketin tedarikçilere ödemesi gereken faturaları, alacaklılara kiralamak için kullandığı tahviller, kamu hizmetleri ve maaş gibi dış taraflara borçlu olduğunu gösteren paradır. Kısa vadeli yükümlülükler, bir yıl içinde vadesi gelecek olan ve vadelerine göre listelenen yükümlülükleri içerir. Uzun vadeli yükümlülükler ise vadesi bir yıldan daha fazla olan yükümlülükleri içerir.

Kısa vadeli yükümlülükler: Uzun vadeli borçların kalan kısmı, banka borçları, ödenmesi gereken faizler, kira, vergi, kamu hizmetleri, müşterilerin ön ödemeleri, ödenecek temettüler, kazanılmış/kazanılmamış primler.

Uzun vadeli yükümlülükler: Uzun vadeli borçlar (tahvil anaparaları veya faizi), emeklilik fonları (şirketlerin çalışanlarının emeklilik hesaplarına yatırdığı para), ertelenmiş vergi borçları.

Bazı yükümlülükler bilanço dışı sayılır, yani bilançoda görünmezler.

Özkaynaklar

Özkaynaklar, şirket varlıklarının toplam değerinden borçlarının düşürülmesiyle hesaplanan varlıklardır. Aynı zamanda "net varlıklar" olarak da bilinir.

Geçmiş yıl karları: Bir şirketin yeniden yatırım yapmak veya borç ödemek için kullandığı net kazançları temsil eder. Geri kalanlar hissedarlara temettü şeklinde dağıtılır.

Hazine bonosu: Bir şirketin ilk etapta geri satın aldığı veya hiç ihraç etmediği hisse senedidir. Nakit yükseltmek için ileri bir tarihte satılabilir veya rezerve edilebilir.

Bilanço Örneği*

Bilançonun Avantajları Nelerdir?

Bilançolar yatırımcılar için oldukça faydalıdır çünkü bir şirketin gerçekte ne kadar değerli olduğunu gösterirler. Örneğin, şirket varlıklarının değeri ve bir şirketin ne kadar borcu olduğunu kontrol edebilirsiniz. Aynı zamanda daha derinlere inerek bir şirketin varlıklarının yüzde kaçının makine ve araç gibi somut varlıklar olduğunu bile görebilirsiniz.

Yatırımcılar bilançodaki rakamları, bir şirketin değerini analiz ederken bazı finansal denklemlerde de kullanabilirler. Örneğin;

İşletme sermayesi = dönen varlıklar - dönen borçlar

Bu sermaye, bir şirketin günlük işlemlerinde kullanması gereken sermayedir.

Borç/özkaynak oranı = toplam yükümlülükler ÷ özkaynaklar

Bu oran, bir şirketin finansmanının ne kadarının yatırımcılardan ve alacaklılardan geldiğini gösterir.

Yatırımcılar genellikle borç/özkaynak oranı daha yüksek olan şirketleri riskli yatırım olarak görürler. Özkaynaktan farklı olarak, bir şirketin borçlu olduğu tüm borcu geri ödemesi gerekir. Dolayısıyla bir şirket ne kadar fazla borca ​​sahipse, o borcu geri ödemek için o kadar fazla para kazanmak zorunda kalır. Borç/özkaynak oranlarının düşük olduğu şirketin daha istikrarlı olduğu görülür.

Likidite oranı = (nakit ve benzeri değerler + menkul kıymetler + alacak hesapları) ÷ kısa vadeli yükümlülükler

Asit testi veya likidite oranı olarak da bilinen bu oran, bir şirketin kısa vadeli yükümlülüklerini karşılama yeteneği ölçer. 1’den yüksek olan oran, şirketin yükümlülüklerini yerine getirmek ve faaliyetlerini karşılamak için yeterli nakit/nakde eşdeğer varlığa sahip olduğunu gösterir.

Bilançonun Dezavantajları Nelerdir?

Bilanço, yatırımcılar ve analistler için paha biçilmez bir bilgi parçası olmasına rağmen bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Bilanço, sadece anlık bir görünüm sunduğundan anlık görünümle geçmişteki bir nokta arasındaki farkı sunabilir. Statik olduğu için birçok finansal analizde hem bilanço hem de daha dinamik olan gelir ve nakit akış tablolarında yer alan veriler kullanılarak bir şirkette neler olup bittiğine dair kapsamlı bir tablo çizilebilmektedir.

Farklı muhasebe sistemleri ve amortisman ve stoklarla başa çıkma yolları da bilançoya kaydedilen rakamları değiştirecektir. Bu nedenle, yöneticiler sayıları daha uygun görünmek için oyun oynama yeteneğine sahiptir. Muhasebelerinde hangi sistemlerin kullanıldığını belirlemek ve kırmızı bayraklara bakmak için bilançonun dipnotlarına dikkat edin.

Sonuç

Bilanço, işletmelerin şirketlerinin finansal tablolarını özetlemek için ve yatırımcıların daha sonra bir şirketin değerini belirlemek için kullanabileceği bir belgedir. Bilançoyu diğer analizler ve finansal tablolarla birleştirmek, bir şirkete yatırım yapmanın sizin için doğru seçim olup olmadığı konusunda bir fikir sahibi olmanızda yardımcı olabilir. Eğer yatırım yapmak istiyorsanız veya yatırım analizi yaparken detaylı bilgiye ulaşmak istiyorsanız bilanço analizi gibi temel analiz yöntemleri sizin için faydalı olacaktır.

Kaynaklar:

https://businessjargons.com/balance-sheet.html
https://smartasset.com/investing/balance-sheet
*http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bilânço.pdf