Gr.Alt.

Ons Alt.

EURUSD

GBPUSD

BIST

BTCUSD

BTCTRY

ETHUSD

ETHTRY

XRPUSD

XRPTRY

THYAO

GARAN

ASELS

MRSHL

VAKFN

KLNMA

KLGYO

INFO

MGROS

amerikan-dolari

Amerikan Doları

Vadeli işlem sözleşmeleri hem finansal ürünler hem de emtialar için uygulanabilir.Forward fiyat dayanak varlığın spot fiyatından yola çıkılarak hesaplanır. İşlemin en az bir bacağı herhangi bir para birimi olduğu için o para biriminin işleminin vadesine kadar olan piyasa faiz oranı dikkate alınır.İşlemin karşı bacağına bağlı olarak kar payı, kupon ödemesi, faiz oranı (işlemin karşı bacağı başka bir döviz cinsiyse o para biriminin), depolama masrafı, sigortalama giderleri, ürünün bozulması giderleri gibi birtakım faktörlerde işlem fiyatının hesaplanması amacıyla dahil edilirler.Vadeli işlem sözleşmelerinin vadesinde anapara ile işleme konu olan ürün (eğer başka bir dövizse o döviz cinsinden anapara) karşılıklı olarak el değiştirebilir ya da el değiştirme yerine vadedeki dayanak varlık fiyatı ile vadeli işlem sözleşme fiyatı arasındaki fark kadar nakdi uzlaşmaya (netleşme) konu olabilir. Genellikle finansal ürünlere konu olan sözleşmeler nakdi uzlaşmaya tabii olurlarken, emtia sözleşmelerinde vade sonunda anapara ile ürün el değiştirir. Borsa İstanbul (BİST) bünyesinde yapılan vadeli işlem sözleşmelerinde her iki teslimat şekli de mümkün olabilmektedir.Vadeli işlem sözleşmesi alabilmek (uzun pozisyon) veya satabilmek (kısa pozisyon) için ilgili borsaya teminat yatırmak gerekir. Bu teminat başlangıç teminatı olarak adlandırılır ve sözleşme büyüklüğünün ilgili borsaca belirlenen oranına karşılık gelir. Başlangıç teminatı sayesinde vadeli işlem sözleşmelerinde kaldıraç etkisi kullanılarak işlem yapılabilir hale gelinir. Bu teminatın en azından belirli bir kısmının nakit olması gerekmektedir. Teminatın kalan kısmı ilgili borsanın belirlemiş olduğu finansal ürünler ile yatırım araçlarından oluşur.Pozisyon taşındığı sürece her bir işlem günlük olarak piyasa fiyatına göre değerlendirilir (marking - to - market). Bu değerlendirme sonucu kar oluşursa bu kar gün sonunda başlangıç teminatına ilave edilir. Eğer zarar oluşursa bu zarar başlangıç teminatından eksiltilir. Dolayısıyla günlük kar / zarar hareketleri kadar nakit hareketleri olur.Biriken zararlar neticesinde halihazırdaki teminat tutarı başlangıç teminatının %75'ine kadar düşerse, gün sonunda borsa bir sonraki seans açılmadan pozisyonunu sürdüren tarafa teminat tamamlama çağrısında bulunur. Bu çağrı ile halihazırdaki teminat tutarının başlangıç teminatı düzeyinde çıkarılması istenir.Eğer pozisyon taşıyan taraf bu çağrıya uymazsa izleyen seansta ilgili borsa ters bir işlem yaparak yatırımcı adına o anki piyasa fiyatından kapatır. Bu durumda pozisyon yapan taraf zararını realize etmiş olur. Böyle olmasının nedeni vadeli işlemlerde işlem yapanların karşı tarafının hep ilgili borsa olmasıdır. Borsa alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı alıcı durumundadır. Dolayısıyla borsa kendi yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için hem alıcıdan hem de satıcından işlem yapmadan önce başlangıç teminatları alır ve o teminat tutarlarının ancak teminat tamlama çağrısı seviyesi olan, sürdürülebilir teminat seviyesine kadar düşmesine izin verir. Pozisyon borsa tarafından kapatıldığında ters işlemin fiyatına bağlı olarak kalan teminatlar zararı karşılamayabilir. Bu durumda daha önce pozisyon almış taraf kalan teminattan karşılanamayan tutarları da karşılamak zorunda kalır.Vadeli işlem sözleşmeleri kaldıraçlı işlemlerdendir. Az bir tutarla çok daha fazla tutarlı işlem yapma gücü verir. Pozisyon işlem yapanın lehine olduğu sürece vadeli işlem kazançları yatırılan teminat tutarına göre değerlendirildiğinden karlılık oranı aynı işlemi spot piyasada yapmaya göre çok yüksek olur.Ancak taşınan pozisyon zarar etmeye başladığında zarar oranı spot piyasaya göre çok daha fazla olur. Yatırılan ilave teminatlar nedeniyle başlangıç teminatından daha fazlası kaybedilebilir.Foreks işlemleri de vadeli teminatlandırma ve kar / zarar hareketlerinin işlevi açısından vadeli işlem sözleşmelerine benzerler.Forward sözleşmeler ile vadeli işlem sözleşmeleri teorik olarak aynı olsalar bile aralarında farklar vardır. Bu farklar aşağıdaki gibi özetlenebilir:1) Vadeli işlem sözleşmeleri borsalarda, forward sözleşmeler tezgahüstü piyasalarda işlem görürler.2) Vadeli işlemlerde sözleşme büyüklükleri ile vadeleri standart olurken, forward sözleşmelerinde ise sözleşme büyüklükleri ve vadeler taraflarca serbestçe belirlenir.3) Vadeli işlem sözleşmelerinde teminat yatırma zorunluluğu varken, forward sözleşmelerde bu taraflar arasındaki anlaşmaya bağlıdır.3) Vadeli işlem sözleşmelerinde günlük kar / zarar hareketleri teminat tutarlarının artmasına veya eksilmesine neden olurken, forward sözleşmelerde kar / zarar vadede kümülatif olarak oluşur.4) Vadeli işlem sözleşmeleri şeffaftır, işlem yapmayan taraflarca da bilinebilir; forward sözleşmeler ise şeffaf değildir, iki taraftan biri açıklamadığı sürece üçüncü kişiler tarafından bilinemezler.

USD 5,7132%0,38

EUR 6,2979%0,08

GBP 7,3311-%0,25

Gram A. 268,56%0,03

Ons A. 1.462,27-%0,19

EURUSD 1,1023-%0,31

GBPUSD 1,2832-%0,63

BIST 100 106.588-%0,2

BTCUSD 7.187,66-%6,39

BTCTRY 42.029-%4,32