ENDEKS FONU NEDİR?
Endeks fonu, bir piyasa endeksinin getirilerini izlemek için tasarlanmış bir yatırım fonudur.
Endeks fonlarına yatırım yapmanın akıllıca olduğu konusunda çeşitli duyumlar almış olmanız muhtemel. Peki endeks fonları tam olarak nedir ve neden iyi bir yatırım seçeneğidir?
Bu makalede endeks fonunun tanımını, endeks fonlarının nasıl çalıştığını ve bu fonların avantajlarını öğreneceksiniz. Okumaya devam edin.
Endeks Fonu Tanımı
Endeks fonları, bir piyasa endeksinin getirilerini izlemek için tasarlanmış yatırım fonlarıdır. Endeks, borsa, tahvil piyasası gibi piyasanın belirli bir bölümünü temsil eden bir menkul kıymetler grubudur. Piyasa endeksleri geliştiren en tanınmış şirketler arasında Standard & Poors (S&P 500) ve Dow Jones bulunur.
Endeks fonları neredeyse tüm menkul kıymetleri kendi endeksleri ile aynı oranda tutar. Endeks fonları; yatırım fonu, borsa yatırım fonu veya diğer yatırım fonları şeklinde yapılandırılabilir.
Endeks yatırım fonlarının düşük piyasa riski, maliyet ve portföy cirosu sağladığı söylenir. Bu fonlar, piyasaların durumu ne olursa olsun Benchmark (kıyaslama) endekslerini takip eder. Endeks fonları genellikle bireysel emeklilik hesapları gibi emeklilik hesapları için ideal portföy bileşeni olarak kabul edilir. Efsanevi yatırımcı Warren Buffett, endeks fonlarının birikim için bir cennet olduğunu söylemiştir.
Endeks Fonu Nasıl Çalışır?
Endeks fonlarında pasif fon yönetimi uygulanır. Bir endeks fonu, belirli bir endeksin menkul kıymetlerini yansıtan bir portföy oluşturur. Buradaki fikir, endeksin profilinin - bir bütün olarak borsa veya daha geniş bir segmentini - taklit ederek, fonun performansıyla eşleştirilmesidir. Endeks fonlarının pasif olarak yönetilmesi, maliyetleri düşük tutmaya yardımcı olur ve bu da uzun vadede getirileri genelde yükseltir. Var olan hemen hemen her finansal piyasada bir endeks ve bir endeks fonu bulunur. ABD'de en popüler endeks fonları S&P 500'ü takip ederler. Bunun dışında;
Russell 2000, Wilshire 5000 Toplam Pazar Endeksi, Avrupa, Avustralasya ve Uzak Doğu'dan gelen yabancı borsalardan oluşan MSCI EAFE, Nasdaq Kompozit, Dow Jones Endüstriyel Ortalama (DJIA) gibi endeksler de bulunur. Örneğin, Dow Jones’u izleyen bir endeks fonu, bu endeksi oluşturan 30 büyük ve halka açık şirkete yatırım yapar.
Endeks fonlarının portföyleri, sadece benchmark endeksleri değiştiğinde önemli ölçüde değişir. Fon ağırlıklı bir endeksi takip ediyorsa, yöneticileri, mevduattaki varlıklarının ağırlığını yansıtmak için farklı menkul kıymetlerin yüzdesini periyodik olarak yeniden dengeleyebilir.
Endeks fonları da diğer yatırım fonlarına benzer bir gider yapısına sahiptir. Diğer yatırım fonlarında olduğu gibi, endeks fonları da fon şirketine bağlı olan çeşitli hisse sınıflarına sahiptir. Genel olarak, bir endeks fonuna sahip olmanın toplam maliyeti aktif olarak yönetilen bir fondan daha azdır. Ancak buradaki toplam maliyet, büyük ölçüde fonları sunan fon şirketine ve fonun izlediği endekse bağlıdır.
Son yıllarda, yatırımcılara daha uzmanlaşmış pazarlardan faydalanma fırsatı vermek için daha belirsiz endeksler oluşturulmuştur. Emtialara, yabancı para birimlerine veya farklı sektörlerden şirketlere yatırım yapmak isteyen yatırımcılar endeks fonlarına yatırım yapabilirler.
Endeks fonları 1970'lerden beri varlığını sürdürüyor. Pasif yatırımın popülaritesi, düşük maliyetlerin cazibesi ve uzun süredir devam eden boğa piyasası, 2010'larda endeks fonlarında yükseliş yaşattı. Morningstar Research'e göre, ABD’de 2018 yılında yatırımcılar tüm varlık sınıflarındaki endeks fonlarına 458 milyar ABD doları yatırdı. Aynı dönemde aktif olarak yönetilen fonlarda ise 301 milyar dolar çıkış görülmüştü.
Endeks Fonlarının Avantajları ve Dezavantajları
Endeks fonuna yatırım yapmak bir tür pasif yatırımdır. Bu nedenle bu fonların çeşitli artıları ve eksileri bulunur. Avantajları:
Düşük Maliyet: Düzenli olarak portföy değişikliği yapılan ve aktif olarak yönetilen yatırım fonlarıyla karşılaştırıldığında, bir endeks fonu çok fazla işleme sahiptir ve pasif olarak yönetilir. Dolayısıyla maliyetler daha düşüktür.
Otomatik Dengeleme: Bir endeks fonu herhangi bir ülkenin endeksini takip etmek ve en çok kazananları bünyesine dahil etmek istediğinden düşük performanslı fonları ortadan kaldırarak portföyü otomatik olarak temizler ve düzenler. Yani portföyde otomatik dengeleme söz konusudur.
Portföy Çeşitliliği: Sektör veya varlığa özgü risk bulunmaz. Geniş tabanlı bir endeks ekonominin çeşitli alanlarını veya sektörlerini kapsadığından, aynısını tekrarlayan bir endeks fonu çeşitlendirme avantajına sahip olmaya devam eder. Belirli bir sektördeki yavaşlama, fonu bir bütün olarak önemli ölçüde etkilemez.
Kolay Yönetim: Endeks fonlarında çok az aktif yönetim gereklidir veya hiç gerekmez. Fon yöneticisi sadece portföyü endekse eşitlemek zorundadır. Dolayısıyla, fon yöneticisi tarafında çok az işlem vardır. Bu da fon yönetimini kolay kılar.
Verimli Piyasalara Uyum: Piyasalar verimli hale geldikçe, aktif yatırım yönteminde olduğu gibi endekslerden iyi veya aşırı getiri elde etmek için birçok kolaylık bulunur. Bu da piyasalara olan uyumu gösterir.
Pasif Yönetim: Bir endeks fonunun yöneticisi sadece endeksi temsil edecek ve menkul kıymetleri satın almaya ve elinde tutmaya çalışacaktır. Dolayısıyla, aktif olarak yönetilen fonlarda olduğu gibi yanlış borsa seçme veya olası düşük performans gibi korkularla yüzleşme riski bulunmaz.
Dezavantajları:
Piyasa ile Aşağı Yönlü Korelasyon: Endeks fonları aşağı yönlü durumlarda koruma sağlamaz. Endeks fonu portföyü, piyasa ile yukarı yönlü bir korelasyon içerdiğinden, bir piyasa düzeltmesi olduğunda portföy bir bütün olarak düşer. Yani yukarı yönlü kazançları destekleyen endeks fonu, aşağı yönlü hareketlenmeler karşısında savunmasızdır.
Stratejilerin Sınırlı Kullanımı: Yatırımcının portföy üzerinde kontrolü olmadığından, çeşitli stratejilerle başarılı olamayacaktır.
Düşük Getiri: Aktif olarak yönetilen bir fonun piyasaya hızlı uyum sağlayarak ciddi anlamda büyük kazançlar elde etme olasılığı vardır. Endeks fonuna yatırım yapan yatırımcılar ise pasif yönetimin de etkisiyle daha düşük getiri elde eder.
Esneklik Eksikliği: Endeks fonu yöneticileri, endekstekilerle uyum içinde belirli politika ve prosedürleri takip etmek için gereklilikler altında olduğundan, uygun gördükleri portföyde belirli değişiklikler yapmak için takdir ve esnekliğe sahip olmayabilirler.
Kısaca;
+Artıları
Portföy çeşitliliği
Düşük meliyet
Güçlü ve uzun vadeli getiri
Pasif yatırım yapanlar için ideal
-Eksileri
Piyasa dalgalanmalarına karşı savunmasız
Esneklik eksikliği
İnsan unsuru yok
Sınırlı kazanç
Sonuç
Endeks fonları genellikle geniş bir yatırım alanına sahip olması sayesinde yatırımcılara fayda sağlama eğiliminde olacaktır. Nispeten düşük bir maliyetleportföy çeşitliliği olacak ve bunlar yatırımcı için kar getiren özellikler olma özelliği taşıyacaktır. Bununla birlikte, sınırlı kontrol ve portföye giren ve portföyü oluşturan hisse senetlerini seçmede esneklik eksikliği bulunması gibi faktörler yatırımcılar tarafından olumsuz olarak nitelendirilebilir.
Fakati yıllar içinde endeks fonu ve diğer yatırım fonları portföy çeşitliliği ve düşük maliyet gibi faydaları nedeniyle yatırımcılar arasında büyük bir popülerlik kazanmayı başarmıştır. Bunun en temel sebebi de bu tür fonların doğrudan piyasayla ilişkili bir getiri sağlamasıdır.
Kaynaklar:
https://www.wallstreetmojo.com
https://www.investopedia.com