VOLATİLİTE NEDİR?
Volatilite, herhangi bir piyasa endeksi için getirilerin dağılımının istatistiksel bir ölçüsüdür. Çoğu durumda, volatilite ne kadar yüksek olursa varlıklar de bir o kadar riskli olur.
Menkul kıymetler piyasasında volatilite genellikle her iki yönde de büyük salınımlarla ilişkilendirilir. Örneğin, borsa, uzun bir süre boyunca %1'den fazla yükselip düştüğünde piyasanın hareketli/oynak olduğu söylenir. Bir varlığın volatilitesi, o varlığın fiyatlandırılmasında kilit bir faktördür.
Volatilite genellikle bir varlığın değerindeki değişikliklerin büyüklüğüyle ilgili belirsizlik veya risk miktarını ifade eder. Daha yüksek volatilite, bir varlığın değerinin potansiyel olarak daha geniş bir değer aralığına yayılabileceği anlamına gelir. Bu, varlığın fiyatının kısa bir süre boyunca her iki yönde de önemli ölçüde değişebileceği anlamına gelir. Düşük volatilite, bir varlığın değerinin çarpıcı bir şekilde dalgalanmadığı ve daha istikrarlı olma eğiliminde olduğu anlamına gelir.
Bazı endeksler volatilitenin ölçülmesinde yardımcı olur. Örneğin, yatırımcıların S&P 500 endeksindeki volatiliteyi tahmin etmesine yardımcı olmak için, Chicago Board Options Exchange bir volatilite endeksine (VIX) sahiptir.
VOLATİLİTE NASIL HESAPLANIR?
Volatilite, genellikle varyans ve standart sapma kullanılarak hesaplanır. Standart sapma, varyansın kareköküdür.
Basit bir örnek verelim:
1-10 dolar arasında aylık hisse senedi kapanış fiyatlarımız olduğunu varsayalım (birinci ay 1 dolar, ikinci ay 2 dolar, vb.).
Kümenin ortalamasını bulalım. Bu, her bir değerin eklenmesi ve ardından değerlerin sayısına bölünmesi anlamına gelir:
1 dolar + 2 dolar + 3 dolar + ... + 10 dolar = 55 dolar.
Kümede 10 rakam olduğundan elde ettiğimiz sonucu 10'a böleriz. Bu, 5.50 dolarlık bir ortalama fiyat sağlar.
Şimdi de sapmayı hesaplayalım:
10 - 5.50 dolar = 4.50 dolar , 9 - 5.50 dolar = 3.50 dolar , ... 1 dolarlık değerimize kadar bu işlemi devam ettiriyoruz. Sonuçlar negatif çıkabilir, önemli değil. Sapma işlemlerinden elde edilen sonuçların karesini alın. Karesini aldığınız değerleri toplayın. Örneğimizde bu 82.5'e eşittir. Bu toplamı 10'a bölüyoruz (10 rakamımız olduğu için). Sonuç 8,25 dolar olacaktır. Standart sapmayı elde etmek için karekök alınır. Bu da 2,87 dolara eşittir.
Bu bir risk ölçüsüdür ve değerlerin ortalama fiyat etrafında nasıl dağıldığını gösterir. Yatırımcılara, fiyatın ortalamadan ne kadar sapabileceği hakkında bir fikir verir.
Bir varlığın değerinin kısa sürede önemli ölçüde değişebildiği durumlarda daha yüksek bir volatilite seviyesine sahip olduğu söylenir.
Bazı varlıklar diğerlerinden daha değişken olduğu için bireysel hisse senetleri birçok hisse senedini içeren bir borsa endeksinden daha değişkendir. Bu nedenle düşük riskli yatırımcılar, getirilerdeki belirsizlik nedeniyle daha oynak menkul kıymetlerden kaçınmayı seçebilirler.
VOLATİLİTE KAZANDIRIR MI?
Volatiliteden para kazanmak mümkün. Bazı yatırımcılar, diğer yatırımcıların hiç işlem yapmak istemediği zamanlarda varlık satın almaya çalışır. Bu yatırımcılar, piyasada korkunun hakim olduğu zamanlarda çok daha fazla kar elde edecek alım/satım işlemleri yaparlar. Yani bu kişiler fırsattan istifade ederek volatiliteyi kendi çıkarlarına göre kullanarak varlıkları ucuzken alıp daha pahalıya satarlar.
Uzun vadeli yatırımcılar için ise volatilite genellikle pek anlamlı değildir.Bununla birlikte volatilitenin birçok faydası da var. Yatırımcıların risk oranını hesaplayarak doğru yatırım yapmaları konusunda volatilitenin faydası bulunur. Eğer yatırım işinde yeniyseniz volatilite düşük risklerle kazanım yapmanızı sağlayabilir. Kazanç kaybı en aza indirilir ve doğru yatırıma yönlendirir.
Eğer yatırım yaparken nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda önerilere ihtiyaç duyuyorsanız "Yatırım Yaparken Dikkat Etmeniz Gereken 7 Nokta" adlı yazımı da okumanızı tavsiye ederim.