MERKEZİYETSİZ FİNANS (DeFi) MERKEZİ FİNANSIN (CeFi) YERİNİ ALABİLİR Mİ?
Kripto para dünyasında DeFi -merkezi olmayan finans- son yıllarda popülaritesini giderek artırdı. 500 binden fazla kullanıcısı ve 2020 yılı itibariyle 13 milyar doların üzerindeki piyasa değerinin varlığı ile merak uyandıran merkeziyetsiz finans, birçok yatırımcıda kuşku uyandırmaktadır: “Bu ya bir balon ya da finansta gördüğümüz en büyük yenilik dalgası.”
Merkezi Finans ve 2008 Krizi
Eski finansal sistemlerin birçok sorunu vardır, ancak bu sorunların çoğu aslında üçüncü şahıslardan kaynaklanmaktadır. Bankalara ve diğer finansal aracılara olan bu bağımlılık, finansal kurumların hesap verebilirliğinin çok az olduğu anlamına gelir. Yani çoğu zaman bu kurumlara güvenmemiz yeterlidir.
Ancak geçmişe baktığımızda tarih bize, üçüncü taraflara çıkarlarımız doğrultusunda kararlar vermeleri için her zaman güvenilemeyeceğini göstermiştir. 2008 Finansal Krizi, finansal yetkililerin verdiği kötü kararların küresel ekonomiyi çökertip, milyonlarca insanı derin bir krizin ortada bırakmasına bir örnektir. Bu anlamda Satoshi Nakomoto'nun, üçüncü taraf bir aracıya olan ihtiyacı ortadan kaldıran eşler arası bir elektronik para birimi olan Bitcoin'i tanıtması, finansal krize bir tepki olarak doğdu.
DeFi Nedir?
DeFi; kripto para ekosisteminden, ticaret, tasarruf, borç verme ve borçlanma gibi finansal hizmetlere erişimi ve diğer varlık oluşturma yeniliklerini dijitalleştirmeye odaklanarak ortaya çıkan bir finans sistemidir. DeFi'nin merkezi finansmana (CeFi) göre temel avantajı, kişinin kendi finansal varlıkları üzerindeki kontrolüdür. Dolayısıyla, varlığınızı güvende tutmak için bankaya, kredi birliklerine, borç verene veya başka bir merkezi finans kuruluşuna güvenmezsiniz; bu sorumluluğu kullanıcılar üstlenir.
Merkezi kripto para birimi borsaları, eski finans kurumlarından daha güvenli değildir denilebilir. Bu borsaların güven sorununa; 280 milyon dolarlık KuCoin borsasının hacklenmesi ve bunun gibi birçok sorun örnek gösterilebilir.
Merkeziyetsiz borsaların güvenliği tamamen akıllı sözleşme kodunun gücüne, dolayısıyla güvenlik denetimlerinin önemine bağlıdır. DeFi giderek daha da popüler olmaya devam ederken; kullanıcılar güvenlik denetimlerini ihmal eden DeFi protokollerine dikkat etmelidir.
DeFi kullanıcıları ayrıca gelişmiş finansal gizlilikten de yararlanır. Eski finansal sistemlerimizin merkezi yapısı göz önüne alındığında; şirketler ve hükümetlerin, finansal hizmetlere erişimi ayırt etmek ve engellemek için kredi kartları gibi finansal bilgileri potansiyel olarak kullanarak, bireylerin işlemlerini gözetim altında tutmaları çok kolaydır. DeFi, finansal geçmişine bakılmaksızın herkesin borçlanma, borç verme, saklama ve kazanılan faiz gibi finansal hizmetlere erişimini sağlar.
DeFi Birçok Kişiye Umut Olabilir
DeFi, internete erişimi olan herkesin bu hizmetlere katılabilmesine olanak sağlar. Eski finansal sistemler ise bu anlamda genellikle bir banka hesabına sahip olmayı gerektirir.
Dünya Bankası'na göre, büyüyen dijital ekonomiye katılmaktan mahrum bırakılan 1,7 milyar bankasız insan var. Akıllı telefonlar daha uygun fiyatlı olmaya devam ettikçe ve özellikle DeFi hizmetlerinin kullanılabilirliği arttıkça, bu sayının azaldığını göreceğiz.
İnsanlar ticaret ve yatırımlar yoluyla kredi alabildiklerinde, faiz kazanabildiklerinde ve yatırım yollarını genişletebildiklerinde; yüksek öğrenime devam edebilir, kariyerlerinde yükselebilir ve ailelerini destekleyebilirler. DeFi protokollerini kullanarak, bir birey dijital varlıklarını bir kredi için teminat olarak koyabilir ve APY (yıllık yüzde getiri) oluşturan protokollere kripto para yatırabilir.
DeFi Neden Geleceğin Teknolojisi?
DeFi, yalnızca gizlilik ve kapsayıcılık açısından kullanıcılar için daha iyi olmakla kalmaz. DeFi, tasarımı gereği daha iyi bir sistemdir ve nihayetinde CeFi'yi geçecektir.
Birincisi; DeFi, eski ticaret platformlarının yaptığı gibi, kullanıcıların likidite sağlamasına güvenmez. Bunun yerine, Uniswap gibi DeFi protokolleri, talebe göre bir token değerini otomatik olarak belirleyen bir denklem kullanır. Ek olarak, DeFi protokollerinin kullanım kolaylığı gelişmeye devam edecektir.
İleriye bakıldığında sektör için hızlı bir genişleme görülse de; DeFi'nin şu anki haliyle, nispeten küçük bir insan topluluğu tarafından kullanılan niş bir pazar olduğu unutulmamalıdır.
Kaynaklar:
https://forkast.news/defi-takeover-in-finance-inevitable-james-wo-etc-labs/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=defi-takeover-in-finance-inevitable-james-wo-etc-labs
https://reviewscenter.net/what-is-cefi-and-how-it-differs-from-defi/
https://www.freepik.com/free-photo/businessman-holding-mobile-phone-with-analyzing-financial-chart-tablet-strategy-concept-business-idea-business-concept_1151954.htm
https://walletinvestor.com/magazine/tesla-rejected-by-sp-500-sell-off-5-billion-worth-of-its-stock/
https://blog.cruxinformatics.com/blog/2019/11/20/international-data-corporation-idc-supplier-spotlight/