YERLİ KRİPTO PARA BORSASI THODEX’TE NELER OLUYOR? İŞTE TÜM BİLMENİZ GEREKENLER
Kripto para piyasalarının tüm dünyada ve özellikle ülkemizde bilinirliğinin arttığı, adaptasyonun hızlandığı şu günlerde; Türkiye kripto para piyasası 21 Nisan günü büyük bir şoka uyandı. Thodex adlı popüler yerel kripto para borsası, kripto para alım satım işlemlerini ‘sistemde 4-5 günlük durdurma’ sebebiyle durduklarını duyururken; borsanın CEO’su Faruk Fatih Özer’in yurtdışına kaçtığı öğrenildi. Dolandırıcılık faaliyetlerine karıştırıldığı iddia edilen yatırımların büyüklüğü sebebiyle olay, birçok kesim tarafından Cumhuriyet tarihinin en büyük vurgunu olarak aktarılırken; hem yerli hem de yabancı basında yoğun ilgi gördü.
Peki, Thodex’i bu duruma getiren olaylar silsilesi neydi? Bu yazımızda Thodex’in ne olduğunu, Thodex’in kuruluş ve gelişim sürecini, Dogecoin kampanyasını, Thodex’in faaliyetlerini durdurma sürecini, Thodex davasındaki hukuki süreci, Thodex mağdurlarının paralarını geri alıp alamayacaklarını ve son gelişmelerile ilgili merak edilenleri ele alacağız.
Birçok kişinin bildiği üzere, yerli kripto para borsası Thodex’in faaliyetleri durduruldu. Thodex’te işlem yapan aktif kişi sayısının 391 bin civarında olduğunu belirtilirken; platformun kurucusu Faruk Fatih Özer’in 2 milyar dolar değerinde olduğu iddia edilen kripto parayla Arnavutluk'a kaçtığı öğrenildi. Şirketten yapılan açıklamada “4-5 gün sürecek bakım çalışması nedeniyle” işlemlerin durduğu belirtilse de, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı Özer hakkında soruşturma başlattı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: Kripto para borsası Thodex'in kurucusu ve CEO'su Faruk Fatih Özer hakkında İnterpol tarafından Kırmızı Bülten çıkarıldı ve ayrıca Türkiyede'ki bankalarda bulunan 31 milyon lirasına el konuldu.
1. Thodex Nedir? Kurucusu Kimdir?
Thodex daha önce, 2017 yılında ‘Koineks’ adıyla yerli kripto para alım-satım platformu olarak faaliyetlerine başlamıştır. Koineks Teknoloji A.Ş ismiyle kurulan şirket, globale açılma sürecinde olduklarını belirterek; yeniden markalaşma süreci kapsamında platform ismini Thodex olarak değiştirdiklerini açıklamış ve Thodex Mart 2020’de faaliyete girmiştir. Böylece Thodex, Türkiye’de kurulan dördüncü kripto para borsası ve Türkiye’de en çok kullanılan 3. Kripto Para Borsası oldu.
Şimdilerde Thodex’te yaptığı iddia edilen dolandırıcılık sonucu kayıplara karışan Faruk Fatih Özer, platformun ve Koineks Teknoloji A.Ş’nin kurucusu ve CEO’sudur. Şirketin Türkiye’nin yanı sıra; Myanmar, Azerbaycan ve İngiltere gibi ülkelerde de faaliyet gösterdiği söylenmektedir. E-ticaret sektöründeki çalışmalarının yanı sıra CEO Özer, 2020 yılında Gamebridge mobil oyun platformunu kurmuştur. Özer bir söyleşisinde, lise eğitimi sürerken aile şirketinde çalıştığını, e-ticarete giriştiğini, ardından yazılım ile ilgilendiğini ve son olarak borsayı kurduğunu belirtmiştir.
2. Thodex’in Kuruluş ve Gelişim Süreci
Yerli kripto para borsası, Mart 2020’de ABD’den aldığı FinCen lisansıyla Thodex adı altında global pazara açıldığını duyurdu. Bu anlamda Türkiye’de bu lisansı alıp global pazara açılan ilk şirket olduklarını belirten Koineks Teknoloji A.Ş, daha sonra birbirinden ünlü isimlerle reklam kampanyası düzenleyerek ve birçok hediye çekilişi ve kampanya açıklayarak, popülerliğini artırmaya devam etti. Böylece Nisan 2021 itibariyle 400 bin civarında toplam kullanıcı sayısına ulaştığı bildirildi.
Farklı kripto para borsalarının büyüklüklerini inceleyen coingecko.com'a göre 16 Nisan 2021 tarihi itibarıyla Thodex'te günlük işlem hacmi, 1.2 milyar dolara ulaşmıştı. DHA’nın aktardığına göre ise Thodex'teki cüzdanlarda yaklaşık 2 milyar dolarlık kripto para bulunduğu belirtildi.
3. Thodex- Dogecoin Kampanyası
Thodex Borsası daha önce Şubat ayında; bir kişiye Porsche Panamera GTS, 50 kişiye MacBook hediye ettiği bir çekiliş yapmıştı. Son olarak Thodex, popüler bir coin olan Dogecoin için de bir kampanya düzenledi ve 15 Mart'ta 1 ay boyunca üye olan herkese 150 Dogecoin (DOGE) vereceğini açıkladı. Toplam 2 milyon Dogecoin dağıtılacağını duyuran şirket, Mart ortasında kampanyayı açıkladığı sırada Dogecoin 0,05 dolar civarında iken, coin'in değeri Nisan ortasında 0,40 dolar seviyelerine kadar yükseldi.
Kripto para borsalarının büyüklüklerini takip eden coinmarketcap.com sitesine göre Thodex, en popüler 310 borsa arasında 215’inci sırada yer alıyordu. Thodex’in son güncellemesinin yapıldığı 20 Nisan verilerine göre borsanın işlem hacmi 585 milyon 513 bin 644 dolar olarak belirtildi.
Borsanın Toplam Hacminin Yarısı Dogecoin!
Borsanın toplam hacminin 307 milyon dolarını, yani yüzde 52.6’sını ise Dogecoin’in oluşturması dikkat çekti. Dogecoin’in ardından ikinci sırada ise yüzde 12.73’le Tether yer aldı. En popüler kripto para birimi Bitcoin’in işlem hacminin ise 10 milyon 162 bin 427 dolar ile borsanın toplam hacminin yalnızca yüzde 1.77’üne denk geldiği görüldü.
Dogecoin kampanyasıyla birlikte farklı platformlardan birçok kişi borsaya hücum ederken; 19 Nisan tarihinde borsanın web sitesi ulaşılamaz hale geldi. Yatırıcımlardan şikayetler yükselince açıklamalar yapmak zorunda kalan şirket, 20 Nisan’da ilk olarak 6 saatlik birn bakıma girdiklerini açıkladı.
21 Nisan sabahı yapılan duyuruda ise, şirkete dünya çapında bilinirliği olan banka ve fon şirketlerinin ortak olarak girmek istediklerinin ve borsanın web sitesinin de 4-5 iş günü sürecek devir işlemleri süresince kapalı kalacağı bildirildi. Açıklamada ayrıca "Olumsuz haberlerin gerçeği yansıtmadığı, şirketimizin faaliyetlerine daha güçlü olarak devam ettiği, konuyla ilgili olarak kullanıcılarımızın varlıkları konusunda endişeye kapılacak herhangi bir durum olmadığını bilgilerinize sunarız. Daha güçlü ortaklarla sizlere güvenli altyapımızla hizmet vermeye devam etmeye çalışıyoruz.” ifadelerine yer verildi.
3. Thodex’in Faaliyetlerinin Durdurulması
Cumhuriyet Tarihinin En Büyük Vurgunu mu?
21 Nisan akşamı 17:57 itibariyle CEO Faruk Fatih Özer’in, Atatürk Havaalanı’nda çekilmiş fotoğrafı ortaya çıktı ve yurtdışına çıkış yaptığı kesinleşti. Bunun üzerine CEO’nun yaklaşık 2 Milyar Dolar değerinde kripto para ile Arnavutluk’a kaçtığı iddia edildi. Çok sayıda kişinin suç duyurusu üzerine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı merkezi Kadıköy'de bulunan şirket ile ilgili Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Soruşturma Bürosu ve Örgütlü Suçlar Bürosu tarafından "nitelikli dolandırıcılık" ve "suç örgütü kurmak" suçundan re'sen soruşturma başlattı.
Başsavcılık Makamı konuya ilişkin şu şekilde bir açıklama yaptı:
''Thodex adı verilen kripto para borsasında ve çok sayıda vatandaşın mağduriyetine yol açtığı iddia edilen olaylarla ilgili olarak İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığımızca soruşturma başlatılmış olup adı geçen sistem kapsamında gerçekleşip suç teşkil eden tüm eylemlerin tespiti ve failler hakkında yasal gereğine tevessül edilmesi amacıyla gereken araştırmalar titizlikle sürdürülmektedir.''
· Soruşturma kapsamında şirketin İstanbul/Kadıköy’de bulunan merkezine 22 Nisan sabahı erken saatlerde bir arama düzenlendi ve el koyma ve soruşturmaya gizlilik kararı getirildiği belirtildi.
· Ayrıca Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) da konuya ilişkin adım attı ve 22 Nisan tarihi itibariyle Thodex'in tüm hesaplarına bloke koyulduğunu bildirdi. İstanbul merkezli gerçekleştirilen operasyonlarda yine aynı gün soruşturma kapsamında aranılan 78 kişiden 62’si gözaltına alındı.
CEO’dan Borsa Kullanıcılarına Mektup
Yurtdışına çıktıktan sonra Thodex Kurucusu ve CEO Faruk Fatih Özer, 22 Nisan’daborsanın web sitesi ve Twitter üzerinden kullanıcılara yönelik bir mektup paylaştı. Mektupta Özer, Thodex'in birkaç yıl önce hack’lendiği ve sonrasında kullanıcılarına ödeme yapmak için borçlandığı, kripto paraların yüksek oranlarda değer kazanmasıyla birlikte ise bu borçları ödeyemez hale geldiğini belirtti. Açıklamaların altında imzası da bulunan Faruk Fatih Özer, kısa süre içinde kullanıcıların paralarını belli bir oranda alabileceğini; ayrıca Türkiye'de kalıp tutuklanmaktansa yurt dışında çalışıp insanlara borçlarının geri kalanını ödemek istediğini söyledi.
Ancak bu açıklamaların ardından bahsi geçen mektup ivedilikle web sitesi ve Twitter hesabından kaldırıldı. CEO Özer, daha sonra sosyal medya hesabı ve web sitesinden yeni bir açıklama yaparak şunları aktardı:
"Birkaç gün içerisinde Türkiye'ye dönüş yaparak adli makamlar ile işbirliği içerisinde gerçeklerin ortaya çıkmasını sağlayacağımı ve kullanıcıların mağduriyetinin önlenmesi için elimden gelen gayreti göstereceğimi beyan ederim."
Kurucu ve CEO Özer'in yurt dışı yatırımcılarla görüşmek için ülke dışına çıktığı, birkaç gün içinde Türkiye'ye dönüp adli makamlarla işbirliği yapacağı da iddia edilenler arasındaydı ancak sosyal medya kullanıcılarının büyük bir kısmı, bu iddiayı inandırıcı bulmadı. Web sitesinde halen "404 Not Found"uyarısı çıkması ve Faruk Fatih Özer'in Twitter ve Instagram hesaplarını kapatması, Thodex Borsasında yatırımları bulunanların endişelerini artırdı ve akabinde mağdurlar soluğu savcılıkta aldı.
İnterpol’de Kırmızı Bültenle Aranıyor!
Haklarında gözaltı kararı verilen 16 kişi için çalışmalar sürerken İnterpol, Adalet Bakanlığı başvurusu ile Özer için kırmızı bülten çıkardı. İçişleri Bakanı’nın da Özer’in yakalanması için Arnavutluk İçişleri Bakanı ile görüştüğü açıklandı.
· 23 Nisan Cuma saat 10:00 itibariyle CEO Özer için İnterpol tarafından kırmızı bülten çıkardığı bildirildi.
4. Yerli Kripto Para Borsası Thodex Soruşturmasında Hukuki Süreç Nasıl Olacak?
Konu ile ilgili olarak mağdur avukatlarından Avukat Mertcan Bayraktar, şu açıklamalarda bulundu:
"Mağduriyetler yüksek. Ulaşan mağdurlardan birinin içeride 3 BTC'si kalmış. Bu mevcut piyasa koşullarında 1,5 milyon TL yapıyor."
Bayraktar, kripto para dünyasında saniyelerin bile çok önemli olduğunu ve "4-5 iş günü kapalı kalma" açıklamasının şüphe içerdiğini belirtti. Ayrıca yatırımcıların kripto para yatırımlarını soğuk cüzdanlarda bulundurmasının en güvenli yol olduğunu, ancak Thodex'in kullanıcılarına bu imkanı sunmadığını da sözlerine ekledi:
"Tüm büyük kripto borsaları bu imkanı sunarlar. Türkiye’de en çok kullanılan 3. Kripto Para Borsası Thodex'te bu imkan olmadığı için, insanlar aslında kendine ait olmayan bir şeyle işlem yapmış gibi oldu. Site kapandığı anda da içerideki paralarına erişimleri kalmadı."
5. Thodex Mağdurları Paralarını Geri Alabilecek mi?
Ankara Barosu Sermaye Piyasası ve Finans Hukuku Kurulu Başkanı Avukat Oğuz Evren Kılıç, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Thodex kurucusu Faruk Fatih Özer'in 20 Nisan akşamı 17.57'de Atatürk Havalimanı'ndan yurt dışına çıktığını söyledi ve mağdurların yapmaları gerekenleri bildirdi.
“Yapılması gerekenler:
1- Savcılığa suç duyurusu. Şirketin, ortaklarının ve yetkililerinin alacak, hesap ve varlıklarına tedbîren el konulması talebi.
2- Hesâbınızda bulunan meblağa göre tüketici hakem heyetlerine başvuru ya da tüketici mahkemelerinde dâvâ açmak.
Baştan söylüyorum; hukukî süreç yıllarca sürebilir. Banka hesapları dolu ise, oralardan tahsilât imkânı olur. Onun dışında şirket ya da şahıslar üzerine alacak ve varlıklar olup olmadığı araştırılmalı. Bu süreç zorlu, yıpratıcı, uzun bir süreç olabilir. Ona göre hazırlanın.”
Regülasyon Şart!
Avukat Oğuz Evren Kılıç ayrıca Türkiye’de kripto para alanında regülasyonun şart olduğunu, dijital varlık kanunun bir an önce çıkarılması gerektiğini vurguladı.
“Umarım bu olaydan herkes üzerine düşen dersi çıkarır.
Başta devlet...
Yıllardır regülasyon, yasal düzenleme istiyoruz. Yıllardır "Dijital Varlık Kânunu" çıkarılsın diyoruz. Yıllardır borsalara lisans zorunluluğu ve kurumsal denetim lâzım diyoruz. Herkes için regülasyon şart.”
Kaynak:
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56844230
https://tr.wikipedia.org/wiki/Thodex
https://finans.mynet.com/haber/detay/kripto-para/
https://www.diken.com.tr/
https://www.dunya.com/finans/kripto-para/
https://digitalage.com.tr/